تبعات اداره «مستقل» بیمارستان ها/ نقاط ضعف یک دستورالعمل
به گزارش خبرنگار مهر، تجربه تلخ خودگردانی بیمارستان ها هنوز در اذهان دست اندرکاران حوزه سلامت باقی مانده است و خوب می دانند که اداره بیمارستان ها به شکل خودگردان چه تبعاتی برای ارائه دهندگان خدمات و در عین حال برای دریافت کنندگان خدمات به همراه داشته است. بعد از آن، شاهد حضور بیمارستان های هیات امنایی بودیم که همچنان برخی مراکز درمانی کشور با چنین شیوه و روشی در حال ارائه خدمت به مردم هستند.
اصغر دالوندی رئیس کل سازمان نظام پرستاری ایران، در واکنش به ابلاغ آیین نامه اداره بیمارستان های مستقل، گفت: به رغم اینکه پرستار در هیات عامل این بیمارستان ها قرار دارد، اما معتقدیم که جایگاه پرستاری در این بیمارستان ها نزول کرده و می بایست در سطح معاون ارتقاء پیدا کند.
وی از سازمان نظام پرستاری به عنوان بازوی مشورتی وزارت بهداشت نام برد و افزود: پرستاری می تواند هزینه های سلامت را کاهش دهد.
یعقوب شیویاری عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در خصوص اداره مستقل بیمارستان های کشور، گفت: بیمارستان ها به صورت مستقل نمی توانند امورات خود را اداره کنند.
وی افزود: در برنامه ششم توسعه تاکید شده است که وزارت بهداشت ۱۰ درصد خدمات خود را به بخش خصوصی واگذار کند، بنابراین اگر اداره مستقل بیمارستان ها در این راستا باشد، بخشی از مشکلات مراکز درمانی حل خواهد شد؛ زیرا در حال حاضر عمده ترین منابع مالی اختصاص به امورات جاری به ویژه حقوق پرسنل دارد.
شیویاری با توجه به تجارب گذشته ، معتقد است که بیمارستان ها به صورت خودگردان توانایی اداره ندارند.
وی افزود: اداره خودگردان بیمارستان ها به نفع پرسنل و مدیریت بیمارستان ها نیست، مگر اینکه در چنین شرایطی بخش خصوصی حضور پررنگ داشته باشد؛ زیرا بخش خصوصی تعرفه مخصوص به خود را داشته و می تواند نقش موثری در تامین منابع ایفا کند.
شیویاری با بیان اینکه اداره مستقل بیمارستان ها با تعرفه پایین بخش دولتی و منابع پایین کفاف هزینه های بیمارستان های بخش دولتی را نمی دهد، تصریح کرد: مدیریت بیمارستان ها در چنین شرایطی نیز دچار مشکل می شود، اما اگر بخش خصوصی ۱۰ درصد خدمات وزارت بهداشت را پذیرفته و طبق قانون برون سپاری از حوزه سلامت انجام شود؛ شاید دراین وضعیت بخشی از مشکلات حوزه بهداشت و درمان حل شود.
وی با اشاره به اینکه دولت باید در اداره مستقل بیمارستان ها حداقل منابع مربوط به پرسنل و کارکنان را در اختیار مراکز درمانی قرار دهد، گفت: بیمارستان ها تنها باید امورات جاری و اعتبارت مربوط به نگهداری تجهیزات ساختمانی را تقبل کنند، ضمن اینکه بیمارستان های با کیفیت و دارای تعداد بسیاربالای مراجعه کننده اگربتوانند بخشی از هزینه های خود را در راستای مدیریت منابع تامین کنند، سیاست منطقی و قابل قبولی دراین راستا است؛ اما اداره خودگران بیمارستان ها با تعرفه دولتی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مشکلاتی ایجاد می کند.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با بیان اینکه ضعف مدیریتی در بیمارستان های دولتی نسبت به بیمارستان های خصوصی در برخی شرایط بیشتر است، افزود: در بخش خصوصی کارکنان در مراکز درمانی احساس مالکیت دارند، اما دربخش دولتی فرد به انجام وظایف خود پرداخته و منافع مالی مد نظر نیست؛ بنابراین اداره مستقل و خودگردان بیمارستان ها نه تنها سودی نداشته بلکه احتمال افزایش مشکلات هم تاحدودی وجود دارد.
آنچه وزارت بهداشت به عنوان چارت این بیمارستان ها تعریف کرده است، بیمارستان های مستقل توسط مدیرعامل و هیات عامل اداره می شود.
محمدجواد جمالی نوبندگانی نماینده مردم فسا در مجلس، در واکنش به انتشار اداره مستقل بیمارستان ها، گفت: اگر اداره مستقل بیمارستان‌ها به این معنا باشد که خودکفا شوند، با توجه به اینکه یکبار در گذشته این خودکفایی را تجربه کرده‌اند قطعا بیچاره خواهند شد و در روند خدمات‌رسانی آنها اختلال ایجاد خواهد شد.
وی تاکید کرد: اداره بیمارستان‌ها به روش هیات امنایی شدن در صورتی موفق خواهد بود که با کمک دولت صورت بگیرد، اما اگر قرار باشد به صورت کاملا مستقل اداره شوند از کجا باید منابع مالی لازم برای اداره خود را تامین کنند. بنابراین قطعا اگر بیمارستان‌ها توسط دولت تامین مالی نشوند باید برای تامین نیازهای خود از بیماران یا بخش‌های دیگر پول بگیرند. هم‌اکنون در تمام کشورهای دنیا حتی کشورهایی که با اقتصاد آزاد اداره می‌شوند هم حوزه بهداشت و درمان توسط دولت مدیریت می‌شود، بنابراین منوط به اینکه دولت هزینه‌های بیمارستان‌ها را پرداخت کند اداره مستقل بیمارستان‌ها اقدام در خوری خواهد بود.
اکبر ترکی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در واکنش به اداره مستقل بیمارستان‌ها که آئین‌نامه آن توسط وزارت بهداشت ابلاغ شده است، گفت: بی‌تردید آنچه به عنوان اساس در رابطه با اداره مستقل بیمارستان‌ها بررسی شده و مدنظر قرار گرفته امر مناسبی است، اما نباید دست هیات امنا بیش از حد باز شود یا بر روند فعالیت آنها نظارت نشود که نه تنها رفع مشکلات بیمارستان را در پی نداشته باشد، بلکه به نوعی از آن سوی بام هم بیفتند و تصمیماتی اتخاذ کنند که به سلامت مردم آسیب برساند.
وی تاکید کرد: قطعا اداره مستقل بیمارستان‌ها در صورتی می‌تواند به تسریع روند رفع مشکلات این مراکز منتهی شود که وزارت بهداشت نظارت دقیق و مستمر بر نحوه فعالیت آنها داشته باشد.
در همین حال، محمدحسین قربانی یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با عنوان این مطلب که ناچار به برون سپاری خدمات سلامت هستیم، گفت: در قانون اساسی یک اصل در رابطه با برون سپاری وجود دارد که شامل تمام حوزه‌ها می شود و حوزه بهداشت و درمان نیز از آن مستثنی نیست، چرا که ما ناچار به اجرای آن هستیم.
وی با اشاره به مشکلات احتمالی که می‌تواند بعد از برون سپاری حوزه درمان کشور ایجاد شود خاطرنشان کرد: وقتی بخش خصوصی برای اداره این بخش وارد شود هم تملک بر آن دارد و هم ممکن است به تعهداتی که در این حوزه وجود دارد التزام نداشته باشد، کما اینکه تجربیاتی در این مورد در قالب مشاهده استفاده از رانت و لابی‌گری یا خصولتی‌سازی وجود دارد. البته این اقدام قابل دفاعی است که ما مصمم به عملیاتی شدن آن هستیم مشروط بر اینکه نظارت دقیقی بر روند اجرای آن صورت بگیرد تا به اهل فن واگذار شود، از سوی دیگر از رسالت اصلی خود که توجه به درمان مردم است انحراف پیدا نکند و بیمه‌ها نیز از اجرای این طرح حمایت کنند که این همان بحثی است که قانونگذار برای سرانه بیمه تعیین کرده است.