رد پای مکمل های اغواگر در نسخ برخی پزشکان/ مصرف مکمل الزام یا اختیار؟

طی چند سال گذشته و به واسطه توسعه بازار کالاهای سلامت تعداد زیادی فرآورده های مکمل وارد بازار ایران شدند. اگرچه مکمل‌های تغذیه ای از سازمان غذا و دارو پروانه تولید و واردات دریافت می‌کنند اما این فراورده‌ها دارو نیستند.

به گزارش ایفدانا، مکمل های تغذیه ای هیچ اثر ثابت شده درمانی ندارند و به همین دلیل نظارت سازمان غذا و دارو در مورد سلامت آنها متمرکز است و نه اثربخشی درمانی آنها.

 از طرف دیگر به دلیل آنکه این محصولات دارو نیستند توسط سازمان غذا و دارو قیمت گذاری نمی شوند و بلکه نرخ آنها توسط تولیدکنندگان، واردکنندگان و تحت نظارت سندیکا و اتحادیه مربوطه آنها تعیین می‌شود. به همین دلیل قیمت واحد این فرآورده ها همواره چندین برابر قیمت واحد داروها در بازار سلامت کشور است.

مکمل های تغذیه ای موجود در بازار دارویی ایران در اشکال دارویی بسیار متنوع و مشابه اشکال دارویی خوراکی مانند قرص، کپسول، پودر و محلول به بازار عرضه می شوند،  اغلب آنها دارای فرمول های ترکیبی شامل تعداد بسیار زیادی از ویتامین ها، املاح و سایر ترکیبات هستند و میزان این مواد در فرمولاسیون آنها در برخی موارد بسیار بیشتر از نیاز فیزیولوژیک روزانه بدن است.

 به دلیل آنکه مکمل‌های تغذیه‌ای دارو نیستند هزینه‌های آنها نیز توسط هیچ یک از سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت نمی‌شود.

با این وجود به دلیل توان تبلیغاتی و بازاریابی شرکت‌های وارد کننده و تولیدکننده طی یک دهه گذشته شرکت‌های مرتبط موفق شده‌اند مکمل‌ها را وارد نسخه پزشکان کنند.

 به همین دلیل در حال حاضر پزشکان مکمل ها را مانند دارو تجویز می کنند و تقریباً در اغلب نسخ پزشکان عمومی و گروه‌هایی از پزشکان متخصص از جمله روماتولوژی، پوست، داخلی، ارتوپدی و غیره حداقل یک مکمل برای بیماران مراجعه کننده تجویز می شود.

 به دلیل آن که بیماران این تصور را دارند که هر آنچه توسط پزشک تجویز می‌شود دارو است و باید به هر قیمتی تهیه شود؛ علیرغم بار اقتصادی قابل توجه، آن ها را خریداری می‌کنند.

بنابراین با توجه به بار مالی قابل توجه ناشی از تجویز مکمل ها توسط پزشک برای بیماران و همچنین عدم پرداخت هزینه‌های این فرآورده‌ها توسط سازمان‌های بیمه‌گر، لازم است پزشکان از تجویز مکمل ها در نسخه خودداری کنند.

 بدیهی است در صورت تمایل، بیماران و افراد متقاضی می‌تواند با توصیه شفاهی پزشکان و با اطلاع رسانی به بیماران که مصرف این فراورده های جنبه درمانی ندارد، ضمن مراجعه به داروخانه با انتخاب خود و در صورت نیاز به مشورت با داروسازان آنها را خریداری و مصرف کند.

 همچنین پزشکان، داروسازان و مصرف کنندگان این فراورده ها، فهرست مکمل های تغذیه ای که از سازمان غذا و دارو مجوز تولید و یا واردات دریافت کرده اند از طریق آدرس www.fda.gov.ir قابل دسترس است.