همه چیز درباره دیابت کودکان/ نشانه‌های هولناکی که آینده فرزندتان را تهدید می‌کند
یک فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان درباره دیابت و عوارض هولناک قندخون کنترل نشده در اطفال توضیح داد.
به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، روزی بود که بچه ها در کوچه و بازار بدو بدو می کردند و صدای خنده‌های آنها در کوی و برزن می‌پیچید، اما امروز کمتر کودکی را می بینی که در حال تحرک و بازی ها معمول باشد و بیشتر بچه ها، روزشان را با تبلت، تلفن همراه و بازی های رایانه ای سپری می‌کنند و این مسئله عواقب خطرناکی برای سلامت آنها به دنبال دارد که از جمله آنها می‌توان به چاقی و دیابت اشاره کرد.
هیچ چیزی برای پدر و مادر سخت تر و دردناک تر از این نیست که پزشک بگوید، کودکتان به دیابت مبتلا شده است و باید تا آخر عمر انسولین تزریق کند و آن زمان است که گویی دنیا بر سر پدر و مادر خراب می شود و والدین، آینده کودک خود را در خطر می بینند و تلاش می‌کنند از هر راهی که شده است کودک انسولین تزریق نکند، اما دیگر دیر شده است و هیچ راهی جز تزریق انسولین وجود ندارد، این زمان والدین باید عزم خود را جزم کنند تا با کمک به فرزندشان زندگی را برای او شیرین سازند و کودک با کنترل قندخون خود، در آینده دچار عوارض مرگبار دیابت نشود.
علی طالع فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان و پژوهشگر همکار مرکز تحقیقات اختلالات متابولیک پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران، با اشاره به افزایش شیوع دیابت کودکی و نوجوانی به دلیل تغییر سبک زندگی نادرست در ایران، گفت: دیابت در کودکان آمار رو به رشدی دارد و شرایط زندگی، برخورداری و سطح اقتصادی خانواده بر آمار دیابت تاثیرگذار است.
۴۰ تا ۵۰ درصد کودکان ایرانی چاق هستند
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با بیان اینکه ۴۰ تا ۵۰ درصد کودکان ایرانی چاق هستند، گفت: فعالیت بدنی در کودکان روز به روز کمتر می‌شود و به دلیل سبک زندگی آپارتمان نشینی بی تحرکی یک اپیدمی شده است، کودکان امروز به جای بازی در حیاط و فضاهای باز خود را با بازی های رایانه ای سرگرم می کنند و این به افزایش چاقی و ابتلا به دیابت کمک می کند.
وی افزود: فست فودها غذاهای مضری هستند که در مدت کوتاه انرژی زیادی را به بدن تزریق می‌کند و در نهایت مصرف زیاد این غذاها موجب چاقی کودک و دیابتی شدن می‌شود.
پژوهشگر پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: بر اساس تحقیقات انجام شده آمار دیابت در استان های مرکزی و شمالی مانند مازندران و گیلان به دلیل وضع اقتصادی بهتر و مصرف قند و شیرینی زیاد بالاست.
دیابت نوع یک کودکان درمان دارویی ندارد
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با بیان اینکه در اطفال، دیابت نوع ۱ بیشتر بروز می‌کند، اظهار کرد: درمان دیابت نوع یک انسولین است و درمان دارویی نداریم و موضوعی به عنوان پیشگیری در این مورد مطرح نیست.
وی تاکید کرد: طرز درست استفاده کردن انسولین در کودکان دیابتی بسیار حائز اهمیت است و والدین و کودک باید بدانند که انسولین مثل یک شمشیر ۲ لبه است یعنی هم قند خون را پایین می‌آورد و هم این امکان وجود دارد در صورتی که انسولین درست مصرف و قندخون کنترل نشود، خطر‌هایی برای سلامت کودک به دنبال خواهد داشت.
طالع بیان کرد: اولیا باید از علائم افت قند خون مطلع باشند و یکی از ارکان اصلی درمان در کودکان دیابتی افزون‌بر استفاده از انسولین، تغذیه درست است، کودکان دیابتی باید بدانند متناسب با میزان انسولینی که تزریق می‌کنند چه مقدار ماده قندی بخورند تا در عین حال که قندشان کنترل می‌شود دچار افت قند خون نشوند.
توصیه‌هایی برای زنگ ورزش کودکان دیابتی
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با توصیه به دانش آموزان دیابتی برای روز‌هایی که زنگ ورزش دارند، گفت: فعالیت بدنی یکی از مسائل بسیار حائز اهمیت در کودکان دیابتی محسوب می‌شود، این کودکان باید روز‌هایی که قصد دارند ورزش کنند در ساعت نزدیک به ورزش، مقدار انسولین را کمتر کنند یا قبل از ورزش ماده غذایی حاوی مواد قندی بخورند.
پژوهشگر پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: قند خون کودکان دیابتی باید به طور مداوم بررسی و تغییرات و نوسانات قند خون مشخص شود و پزشک و خانواده کودک بر اساس میزان قندخون به هدف تعیین شده برسند، به عنوان مثال هدفی را بر اساس سن برای قند خون ناشتا در نظر می‌گیریم و بر اساس این هدف دوز مصرف انسولین و تغذیه را برنامه ریزی می‌کنیم.
دیابت، روح و روان کودک را نشانه می‌رود
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان گفت: یکی از مشکلاتی که کودکان دیابتی در معرض آن قرار دارند مشکلات روحی و روانی است؛ در واقع مانند هر بیماری مزمن دیگری این کودکان و والدین آنها در ابتدا که دیابت نوع یک کودک تشخیص داده می‌شود، آنها وارد مرحله انکار می‌شوند و به دنبال راه‌های مختلف برای درمان می‌گردند و تلاش می‌کنند با برخی راهکار‌ها میزان تزریق را کم کنند.
وی افزود: در اوایل ابتلا به بیماری کودک دچار افسردگی می‌شود، اما به مرور زمان کودک و خانواده اش می‌پذیرند که او به دیابت مبتلا شده و اینجاست نقش پزشک، پرستار، مددکاران اجتماعی و روانشناسان اهمیت پیدا می‌کند و در این موارد باید افراد متخصص همه نکات لازم را به کودک و خانواده اش گوشزد کنند و به آنها بفهمانند که کودک به بیماری دیابت نوع یکمبتلا شده است که تا پایان زندگی او ادامه خواهد داشت.
ترفندهایی که زندگی کودک دیابتی را شیرین تر می‌کنند
طالع با تاکید بر اینکه کنترل دیابت و نظم در زندگی در این کودکان بسیار حائز اهمیت است، افزود: کودکان مبتلا به دیابت باید در میزان انسولین تزریقی، فعالیت بدنی و رژیم غذایی توصیه‌های لازم را به دقت انجام دهند و همواره این نظم در زندگی را سرلوحه کار خود قرار دهند و اگر به این نظم و توصیه‌ها عمل کنند زندگی عادی و بدون دغدغه‌ای خواهد داشت، اما اگر یکی از این فاکتورها، چون تغذیه مورد توجه قرار نگیرد دیابت به خوبی کنترل نخواهد شد.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان اظهار کرد: در سنین پایین والدین باید به کودک دیابتی کمک کنند تا بتواند به تدریج انسولین خود را تزریق کنند، اما به تدریج کودک خود یاد می‌گیرد که چطور از انسولین استفاده و باید والدین و پزشک کمک کنند تا در سنی که کودک هویت و استقلال پیدا می‌کند درمان با انسولین را به تنهایی انجام دهد.
عوارض مرگبار بالارفتن قندخون در کودک
وی در ادامه به عوارض حاد ناشی از بالارفتن دیابت در لحظه اشاره کرد و گفت: وقتی قند بیش از حد بالا می‌رود اسید خون افزایش پیدا می‌کند و فرد وارد کما می‌شود در این حالت اسید خون بالا می‌رود و بدن به جای استفاده از قند از ماده چربی که خاصیت اسیدی دارد استفاده می‌کند و فرد دچار کمای اسیدی می‌شود و به حال مرگ می‌افتد.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با عوارض هولناک دیابت کنترل نشده در کودکان اشاره کرد و گفت: اگر کنترل درستی روی دیابت نداشته باشیم پس از گذشت ۱۰ تا ۱۵ سال پس از تشخیص بیماری ،کودک ممکن است دچار عوارض جبران ناپذیر قلبی- عروقی، چشمی کلیوی و نوروپاتی‌های محیطی می‌شود که در دست و پا عوارضی جدی به دنبال دارد.
قندخون کنترل نشده عمر دلبندتان را کم می‌کند
وی با بیان اینکه در نهایت دیابت کنترل نشده و عوارض آن طول عمر را کم می‌کند و کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، افزود:متاسفانه رو به روز کودکانی را می‌بینیم که پس از ده سال دیابتی بودن کلیه‌شان دچار نارسایی و در نهایت دیالیزی شده است.
طالع اظهار کرد: متاسفانه شاهد آن هستیم، کودکانی که دیابت خود را کمتر کنترل می‌کنند روز به روز افزایش پیدا می‌کند و این نوید دهنده آن است که در چند سال آینده با آمار زیادی مواجه می‌شویم که به دلیل کنترل نکردن دیابت دچار عوارض دراز مدت شده اند.