از بین رفتن شنوایی کودک ۴ ساله/ لزوم بررسی احتمال قصور پزشکی
هفته گذشته سلامتی کودکی ۴ ساله به دلیل سهل انگاری یک پزشک به خطر افتاد و شنوایی وی دچار مشکل شد.
گروه سلامت: چند روز پیش بود که گوش کودکی ۴ ساله در حین بازی کردن آسیب می بیند و جسمی کوچک در آن گیر می‌کند. جراحتی که در حالت عادی می‌تواند توسط یک پزشک متخصص و در عرض چندین دقیقه رفع شود. اما این بار ماجرا متفاوت است و درمان سرپایی و چند دقیقه‌ای تبدیل به پروسه‌ای طولانی می‌شود.
ماجرا از آن قرار است که هفته گذشته یک مهره کوچک در گوش محمد امین ۴ ساله گیر می‌کند و مادر طفل برای خارج کردن آن به درمانگاه مراجعه می‌کند. طبق روال معمول پزشکان، خارج کردن یک جسم کوچک از گوش بیماران اقدام تقریباً ساده ای است که حدوداً در عرض ۱۵ دقیقه انجام می‌شود. اما داستان محمد امین طبق روال عادی طی نمی‌شود و یک اشتباه باعث یک فاجعه می‌شود. اشتباهی که شاید در ابتدا ساده به نظر برسد اما می‌تواند مسیر زندگی فردی را تا سال‌ها دچار چالش کند.
پس از مراجعه خانواده محمد امین به درمانگاه، مادر از پزشک تقاضای معاینه می‌کند. پزشک نیز در ابتدا می‌گوید: «من قادر به خارج کردن این جسم نیستم، بهتر است به درمانگاه دیگری مراجعه کنید.»
اما پس از چندین دقیقه، نظر پزشک تغییر می‌کند و اقدام به معاینه کودک می‌کند که در این زمان پزشک با وارد کردن جسمی تیز به گوش طفل، موجب گریه شدید و بیتابی وی می‌شود. با آسیب دیدن گوش کودک، پزشک ادعا می‌کند که نمی‌تواند جسم را خارج کند و باید کودک فوراً به یک مرکز درمانی دیگر برود.
محمد امین همان شب به درمانگاه دیگری منتقل می‌شود و پزشک اورژانس با معاینه گوش وی اعلام می‌کند که به دلیل دستکاری غیر حرفه‌ای پزشک قبلی، گوش دچار خونریزی شده و باید فوراً به یک بیمارستان تخصصی منتقل شود.
پس از رسیدن محمد امین به بیمارستان، پزشکان اعلام می‌کنند که مهره‌ای که در گوش کودک بوده به دلیل دستکاری شدن با یک جسم تیز، به گوش میانی رفته و دیگر قابل مشاهده نیست و برای خارج کردن آن نیاز به عمل جراحی است.
بنا بر اعلام پزشکان بیمارستان، احتمالاً به دلیل قصور نخستین پزشک معالج، موضوعی که بسیار ساده قابل حل و درمان بوده نه تنها درمان نشده بلکه به مرحله‌ای خطرناک رسیده و موجب پارگی پرده گوش و آسیب به شنوایی کودک شده است.
به دلیل اضطراری بودن وضعیت محمد امین، صبح روز بعد طفل مورد عمل جراحی قرار می‌گیرد تا علاوه بر خارج کردن مهره، پرده گوش و استخوانچه های آسیب دیده نیز ترمیم شود.
مادر کودک: سهل انگاری پزشک، به شنوایی پسرم آسیب زد
در همین خصوص فاطمه شعبانی مادر این طفل در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره جزئیات این ماجرا می‌گوید: روز شنبه ۲۲ تیر ماه بود که محمد امین فرزند ۴ ساله‌ام به دلیل وجود جسمی درون گوشش احساس درد و ناراحتی کرد. ابتدا با نور موبایل داخل گوشش را دیدم و متوجه گیر کردن یک مهره آبی رنگ درون گوش فرزندم شدم؛ مادرم و دیگر مهمانانی که در منزلمان بودند گفتند که اگر خودم می‌توانم مهره را دربیاورم اما من اصرار داشتم که حتماً باید پزشک ببیند و به گوش محمد امین دست نزدم.
وی ادامه می‌دهد: پس از انتقال پسرم به درمانگاهی در نزدیکی منزلمان، ابتدا وضعیت محمد امین را برای منشی درمانگاه شرح دادم و خواستم که اول توسط پزشک درمانگاه معاینه شود و اگر پزشک توانایی خارج کردن مهره را دارد بعد از آن فیش را تهیه و هزینه را پرداخت کنم. پزشک بعد از معاینه اولیه ابتدا گفت: «کار من نیست» اما هنگامی که در حال خروج از اتاق بودیم گفت: اجازه دهید یک بار دیگر معاینه‌اش کنم و خیلی سریع پسرم را روی تخت نشاند و وسیله‌ای مثل «پنس» را داخل گوش محمد امین کرد. ناگهان نفس محمد امین بند آمد و با اینکه تا آن زمان ساکت و آرام بود و شروع به گریه کرد. بعد از آن پزشک در کمال خونسردی گفت: کار من نیست و نمی‌توانم مهره را خارج کنم و به بیمارستان دیگری مراجعه کنید.
شعبانی بیان می‌کند: بعد از مراجعه به درمانگاه دیگر، پزشک مهره‌ای را که قابل مشاهده بود رؤیت نکرد و اظهار کرد که گوش دچار خونریزی شده است. به همین دلیل پزشکان درمانگاه از این بابت احساس خطر کردند و به ما پیشنهاد دادند که محمد امین را به یک بیمارستان تخصصی دیگر منتقل کنیم.
مادر با بیان اینکه به وجود آمدم این شرایط موجب استرس و نگرانی شدید من و همسرم شده بود، ادامه می‌دهد: همان شب فرزندم را به بیمارستانی تخصصی بردیم و در آنجا کودکانی را دیدم که جسم‌های سخت‌تری مثل منجوق، سوزن و مهره‌های درشت درون گوششان گیر کرده بود اما بعد از ۱۰ دقیقه در اتاق عمل بودن، به راحتی و بدون هیچ مشکلی به همراه پدر و مادر خود به خانه باز می‌گشتند اما سهل انگاری پزشکی باعث شد که محمد امین ۳ ساعت بیهوشی را تحمل کند.
وی با بیان اینکه این اتفاق تلخ‌ترین روزهای عمر من و همسرم بود، بیان می‌کند: پزشکان بیمارستان به ما گفتند که مهره داخل گوش محمد امین به دلیل دست کاری شدن، شکسته و به گوش میانی رفته و استخوانچه میانی را دچار آسیب کرده است.
وی در ادامه عنوان می‌کند: به همین دلیل پشت گوش پسرم را شکافته و مهره را خارج کردند. بنا بر اعلام پزشک به دلیل پارگی پرده گوش، قسمتی از پوست سر به عنوان پرده گوش جایگزین شد و حتی استخوانچه ها نیز آسیب دیده بودند. به گفته پزشکان احتمال آسیب به شنوایی محمد امین وجود دارد و گفته‌اند که اگر بعد از مدتی بهبودی حاصل نشود باید چند عمل جراحی دیگر انجام شود.
شعبانی بیان می‌کند: بعد از اینکه عمل جراحی بر روی محمد امین انجام شد به درمانگاه برگشتم و با معاون اجرایی درمانگاه درباره سهل انگاری پزشک معالج صحبت کردم که در ابتدا برخورد بسیار سرد و بی تفاوت داشتند و در نهایت با دیدن وضعیت روحی من و شرح ماجرا، اعلام کردند که در این باره با پزشک مذکور صحبت می‌کنند؛ امیدوارم این سهل انگاری نادیده گرفته نشود تا با سهل انگاری پزشک، خطر بزرگ‌تری شامل حال کودکانی همچون فرزند من نشود.
وی درباره اقدامات قانونی انجام شده نیز می‌گوید: ۴ شنبه هفته گذشته با مراجعه به مجتمع قضایی، به دلیل «تخلف و قصور پزشکی منجر به پارگی پرده گوش و شکستگی استخوانچه های گوش میانی» از پزشک مذکور شکایت کردیم و در حال حاضر پرونده به دادسرا جرائم پزشکی ارجاع داده شده است. حال باید منتظر تشکیل دادگاه و مشخص شدن مقصر اصلی پرونده باشیم.
در حال حاضر وضعیت عمومی محمد امین خوب است اما شنوایی وی کاهش یافته و بنا بر نظر پزشکان، در صورت افزایش میزان آسیب، احتمال لزوم انجام چندین عمل جراحی دیگر نیز وجود دارد.
شنوایی محمد امین ۴ ساله در حالی دچار مشکل شده که اگر پزشک معالج با علم به عدم توانایی خود برای خروج مهره اقدامی نکرده بود، گوش کودک آسیب نمی‌دید و با یک معالجه کوتاه مشکل طفل رفع می‌شد.
حال در این بین می‌توان گفت، احتمالاً مقصر اصلی در کاهش شنوایی کودک پزشک معالج است. پزشکی که به دلیل سهل انگاری پزشکی موجب آسیب به سلامتی فردی شده است. این در حالی است که با وجود مراجعه خانواده این کودک به درمانگاه اولیه و اعلام خطای پزشک، تاکنون هیچ اقدامی برای برخورد با این پزشک انجام نشده و حتی مسئولین درمانگاه نیز با این موضوع بسیار ساده برخورد کرده‌اند.
تعداد محمد امین هایی که در کشور به دلیل قصور پزشکی سلامتی خود را از دست می‌دهند کم نیست و روزانه بسیاری از این موارد مشابه در نقاط مختلف رخ می‌دهد. با این وجود لازم است تا مراجع ذی‌صلاح ازجمله وزارت بهداشت و رؤسای بیمارستان‌ها در نظارت بر اقدامات و تخصص پزشکان سخت‌گیری بیش‌تری داشته باشند تا شاهد رخ دادن مواردی مشابه نباشیم.
به علاوه هرچند که اغلب پزشکان با خلوص نیت برای درمان بیماران تلاش می‌کنند اما اجرای جدی مجازات‌های بازدارنده در خصوص قصور احتمالی تعدادی از پزشکان، می‌تواند موجب افزایش توجه و دقت آنها در امور درمانی شود.