حسگری که سرتونین را در مقادیر بسیار کم خون شناسایی می کند
نانوزیست‌حسگری ساخته شده که می‌تواند میزان سرتونین را در بدن شناسایی کند. این ماده برای تشخیص برخی بیماری‌ها نظیر سرطان قابل استفاده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد توسعه فناوری نانو، سرتونین یک ماده شیمیایی در مغز است که نقش مهمی در فرآیندهای رفتاری و شناختی انسان ایفا می‌کند. هر تغییری در سطح سرتونین مغز می‌تواند نتایج بالینی و روانی روی فرد داشته باشد. این ماده توسط سیستم گوارش تولید شده و مقادیر غیرطبیعی آن می‌تواند نشان از وجود تومور در روده باشد.
پژوهشگران هندی موفق به ساخت نانوزیست‌حسگری شدند که قادر به تشخیص سرتونین در خون یا ادرار است. آنها مواد نانوکامپوزیتی از جنس طلا ساختند که آن را روی الکترودهای کربنی قرار داده و برای تشخیص سرتونین از آن استفاده می‌شود.
این گروه نانوساختاری شبیه به جغجغه از جنس طلا ساختند که دارای یک ساختار هسته‌ای و پوسته‌ای است. این ساختار منحصر به فرد موجب افزایش مساحت سطحی شده و همچنین باعث انتقال الکترون از مولکول‌های کوچک به بلوک‌های بزرگ نظیر پروتئین یا لیپید موجود در نمونه‌های زیستی می‌شود.
در این نانوزیست‌حسگر، سرتونین بسته به انتقال مستقیم الکترون انجام می‌شود فرآیندی که بی‌نیاز از برچسب‌زنی یا دیگر روش‌های سیگنال‌دهی است. این سیگنال‌ها با استفاده از نانوکامپوزیت موجود روی سطح الکترود تقویت شده و با این کار حساسیت فرآیند بهبود می‌یابد.
در روش‌های رایج نیاز به تجهیزات گرانقیمت و فرآیندهایی نظیر کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا، آرایه ایمنی مبتنی بر آنزیم و طیف‌سنجی جرمی است. نمونه‌ها باید برای انجام تست آماده شوند که این کار فرآیند زمان‌بری است.
این حسگر قادر است میزان سرتونین را در بدن انسان شناسایی کند و محدوده شناسایی آن بین ۰٫۳ تا ۱ میکرومول در نمونه‌های مختلف خون و ادرار است. این فرآیند در مدت چند دقیقه انجام می‌شود. به اعتقاد محققان، این فناوری ارزان‌تر از روش‌های رایج زیست‌شیمیایی است.
این گروه به دنبال کوچک‌تر کردن این فناوری و سامانه حسگری هستند به طوری که بتوان آن را روی میکروالکترودها در ادوات پوشیدنی قرار داد. این حسگر به کاربر اجازه می‌دهد تا غلظت سرتونین را در افراد تحت درمان شناسایی کند.
نتایج این پروژه در نشریه Biosensors and Bioelectronics به چاپ رسیده است.