ضرورت نسخه نویسی الکترونیکی/مسیر توزیع دارو ردیابی می شود

کنترل هزینه های زائد و غیر ضرور سلامت، یکی از دغدغه های متولیان نظام سلامت کشور بوده است که انتظار می رود با اجرای طرح نسخه الکترونیکی، به سرانجام برسد.

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مشکلات نظام سلامت که باعث افزایش هزینه ها شده است، ارائه خدمات غیر ضرور و زائد است که هیچ تاثیری در روند بهبود و ارتقای سلامت مردم ندارد و فقط باعث شده هزینه های حوزه سلامت افزایش یابد. از همین رو، وزارت بهداشت به دنبال اجرای برنامه ها و طرح هایی است که تا حد ممکن از هزینه های غیر ضرور بکاهد. تشکیل پرونده الکترونیک سلامت، در کنار اجرای نظام ارجاع و پزشکی خانواده، به همراه نسخه پیچی الکترونیک، از جمله برنامه های این وزارتخانه برای کنترل هزینه های سلامت در کشور است.

در این بین، نسخه های پزشکان، یکی از دغدغه های متولیان نظام سلامت کشور است که گفته می شود بعضا به گونه ای این نسخه ها با خطا و اشتباه در تجویز دارو، همراه است. همین طور، نسخه نویسی خدمات تشخیصی و پزشکی نیز، یکی دیگر از نکاتی است که گفته می شود باعث هزینه تراشی های زائد و غیر ضرور می شود. به طوری که مجتبی زارعی رئیس پژوهشکده فناوری های نوین پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفته است که استفاده بیش از حد از روش‌های تصویربرداری مانند ام آر آی و سی تی اسکن به دلیل سیستم بیمار گونه بهداشت در کشور است و این موضوع ریشه در آموزش و تربیت رزیدنت‌ها و همچنین نوع اداره بیمارستان‌های کشور دارد. به همین دلیل گاهی دیده می‌شود که پزشک کارهای تشخیصی را بدون ضرورت و بیش از نیاز به بیمار خود تجویز می‌کند.

ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، از سامانه تی تک و نسخه پیچی الکترونیک، به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای کنترل تجویز منطقی دارو در کشور نام برد و گفت: از این طریق، هر دارویی از داروخانه خارج شود مشخص شده و همه داروها رصد می شود و حتی اینکه هر پزشک طبق راهنمای بالینی دارو تجویز کند، مشخص شده و بدین ترتیب همه پروسه دارویی قابل نظارت می شود.

در همین حال، رسول خضری نماینده مجلس، با اشاره به اشتباهاتی که در نسخه نویسی دستی رخ می دهد، از نسخه پیچی الکترونیکی به عنوان راهکار کنترل خطاهای نسخه نویسی برخی پزشکان نام برد و گفت: قطعا با استفاده از این سیستم، می توان میزان خطاها و اشتباهات در نسخه نویسی دستی را صفر کرد. 

وی با اشاره به هزینه های ناشی از این قبیل خطاها که متوجه نظام سلامت کشور می شود، افزود: نسخه‌نویسی با خودکار، سال هاست که منسوخ شده و در کشورهای توسعه‌یافته از طریق انتخاب کد که بیانگر یک داروی خاص بوده و تایپ توسط پزشکان دارو تجویز می‌شود و داروخانه نیز با مراجعه به کد مورد نظر دارو را عرضه می‌کند، بنابراین این روش احتمال بروز خطا در عرضه دارو به بیماران را به صفر می‌رساند.

به گفته طاهر موهبتی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت، در حال حاضر در ۲۲۵ شهرستان، تمام داروخانه‌ها و پاراکلینیک‌ها از برنامه نسخه الکترونیکی استفاده می‌کنند. 

وی افزود:  بر اساس مصوبه شورای سیاست گذاری در وزارت بهداشت، کسانی که نسخه‌های خود را به صورت الکترونیکی ارسال کنند، هزینه‌های آنها در پایان ماه بدون تأخیر پرداخت می‌شود. از طرفی تسهیلات مالی ۴ درصد از طریق بانک رفاه برای فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرای نسخه الکترونیکی در مطب‌ها در نظر گرفته شده است.

در همین حال، سعید نمکی وزیر بهداشت، معتقد است که نسخه الکترونیکی منجر به شفافیت در نظام سلامت کشور خواهد شد، زیرا راهی به جز این مسیر نیست که گردش دارو و اقتصاد سلامت را شفاف کند.

وی با عنوان این مطلب که تغییر همیشه با مقاومت همراه است، اظهار داشت: یکی از دلایل بر زمین ماندن پرونده الکترونیک سلامت این بود که احتمالاً برخی تمایلی به شفاف سازی در این حد ندارند و قطعاً مقاومت‌هایی در زمینه نسخه الکترونیکی هم وجود دارد، اما وزارت بهداشت برای اجرای برنامه نسخه الکترونیکی ایستاده است و این برنامه اجرایی می‌شود.

در شرایط کنونی که تحریم ها باعث تحمیل فشارهایی به نظام سلامت کشور شده و در این بین، تهیه داروهای مورد نیاز بیماران، یکی از دغدغه های اصلی وزارت بهداشت است، جلوگیری از خروج دارو از مسیر اصلی توزیع، می تواند از حجم مشکلات بازار دارویی کشور بکاهد. در این بین، نسخه پیچی الکترونیکی، برنامه ای است که اگر به درستی و با دقت اجرا شود، خواهد توانست مشکلاتی نظیر بازار ناصر خسرو را از بین ببرد.

مهدی زارعی رئیس شورای عالی داروخانه ها، در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: ما از نسخه نویسی  الکترونیکی، مشروط به اینکه داروسازان به عنوان صاحب فرآیند در آن به درستی دیده شوند استقبال می کنیم.

وی افزود: برای اجرای موفق این طرح، باید زیرساخت های لازم فراهم شود و هزینه های سرباری آن به درستی دیده شود.

زارعی ادامه داد: نسخه نویسی الکترونیکی باید در قالب پرونده الکترونیک سلامت اجرایی شود و در آن خدمات داروسازان تعریف و ارزش گذاری شود تا بتوانیم از خدمات مراقبتی و تخصصی داروسازان به خوبی استفاده کنیم.

حمیدرضا صفی خانی رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، با تاکید بر اینکه در نسخه‌های بعدی انواع کندینگ نسخه نویسی برای صندوق‌های بیمه گر، داروخانه‌ها و در نهایت مطب‌های خصوصی اجرا خواهد شد، افزود: تمام داروها با کد مورد نظر در سامانه ثبت می‌شود و ما می‌توانیم از میزان مصرف دارو و اینکه دارو برای چه کسی و به چه میزان تجویز شده است، مطلع شویم.

وی معتقد است، با استفاده از نسخه نویسی الکترونیکی، مسیر توزیع دارو تا رسیدن به مصرف کننده رهگیری خواهد شد.