تصورات اشتباه از فرد کم شنوا/علل تولد نوزاد با نقص شنوایی

شنوایی، یکی از نیازهای اساسی هر انسان برای برقراری ارتباط با دیگران است. از همین رو، برای پیشگیری از تولد نوزاد ناشنوا و کم شنوا، غربالگری نوزادان می تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد.

هفته جهانی ناشنوایان توسط فدراسیون جهانی ناشنوایان (WFD)، نخستین بار درسال ۱۹۵۸ در شهر رم ایتالیا راه اندازی شد. جامعه  ناشنوایان در کل جهان در آخرین هفته سپتامبر ، در یادبود برگزاری نخستین کنگره جهانی ناشنوایان، این هفته را گرامی می دارند.

در هفته جهانی ناشنوایان فعالیت های متنوعی توسط جامعه ناشنوایان در سراسر جهان انجام می شود. در این فعالیت ها به همه افراد از جمله خانواده ها، خود افراد شنوا، افراد و سازمان های دولتی، مترجمان زبان اشاره و انجمن ها فراخوان داده می شود که مشارکت و همکاری کنند.

کم شنوایی یکی از شایع ترین نقایص نوزادان است

گیتا موللی عضو هیئت مدیره انجمن علمی شنوایی شناسی ایران و دبیر کمیته مطالعات ناشنوایی و کم شنوایی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، در گفتگو با خبرنگار مهر، به موضوع کم شنوایی در کودکان اشاره کرد و گفت: کم شنوایی یکی از شایع ترین نقایص تولد در میان نوزادان است که در هنگام تولد ممکن است علت ژنتیک و یا غیرژنتیکی داشته باشد، مانند عفونت های بارداری، وزن پایین هنگام تولد، داروهای اتوتوکسیک در طول بارداری و...، را می توان بر شمرد.

وی با عنوان این مطلب که امروزه در کشور برای بیش از ۸۰ درصد نوزادان غربالگری شنوایی انجام می شود، افزود: این بخش هنوز نیازمند توجه جدی است، اگرچه در حال حاضر  تست غربالگری شنوایی تقریبا همگانی است اما آمار قابل توجهی از نوزادانی که در تست اولیه رد شده اند برای پیگیری مجدد و مداخله زودهنگام مراجعه نمی کنند.

عضو هیئت مدیره انجمن علمی شنوایی شناسی ایران، گفت: بعضی از این کودکان دارای کم شنوایی هستند و عدم مراجعه مجدد آنها سبب می شود از مزایای مداخله زودهنگام بهره مند نشوند.

موللی با بیان این مطلب که تشخیص کم شنوایی به تنهایی اهمیتی ندارد، تاکید کرد: باید مداخله زودهنگام جدی گرفته شود.

تمامی کودکان کم شنوا یک شکل نیستند. 

دبیر کمیته مطالعات ناشنوایی و کم شنوایی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، با عنوان این مطلب که بعضی از کودکان ممکن است دقیقا شبیه به کودکان عادی به نظر برسند و مانند آنها رفتار کنند، اظهار داشت: یکی از رایج ترین تصورات اشتباه در مورد کم شنوایی این است که فکر می کنند فرد کم شنوا یا ناشنوا به راحتی قابل شناسایی است. چرا که معمولا یا از زبان اشاره استفاده می کنند، یا سمعک و یا دستگاه کاشت آنها قابل مشاهده است و یا در شنیدن صدا و گفتار مشکل دارند.

وی ادامه داد: باید توجه داشته باشیم تمامی افرادی که کم شنوا و ناشنوا هستند، شبیه به هم نیستند. به خصوص کسانی که مداخلات به موقع و درست را دریافت کرده اند. این افراد معمولا شبیه به کسانی هستند که اصلا آسیب شنوایی ندارند. لذا، با مداخله زودهنگام و استفاده از روش های شنیداری، همه کودکان کم شنوا قادر خواهند بود حرف بزنند.

موللی با اشاره به برگزاری کمپین ارتقا آگاهی جامعه به اهمیت مداخله زودهنگام شیرخواران ناشنوا و کم شنوا، افزود: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، به مناسبت هفته جهانی ناشنوایان، کمپین ارتقا آگاهی جامعه نسبت به مداخله زودهنگام شیرخواران ناشنوا و کم شنوا را برگزار می کند تا از این طریق بتوان، نسبت به پیشگیری از آسیب های شنوایی در کشور، جلوگیری کرد.

وی گفت: ما معتقدیم که هیچ کودکی برای ارزیابی شنوایی و دریافت سمعک، کوچک نیست. همچنین، هیچ شیرخواری برای دریافت توانبخشی و مداخله، کوچک نیست. کلید موفقیت کودکان ناشنوا و کم شنوا، مداخله زودهنگام است.

نتایج غربالگری شنوایی نوزادتان

عضو هیئت مدیره انجمن علمی شنوایی شناسی ایران، با بیان این مطلب که کم شنوایی در بدو تولد امری شایع است، افزود: شنوایی بسیاری از نوزادان پیش از خروج از بیمارستان بررسی می شود. زیرا، کم شنوایی در بدو تولد امری شایع است. 

موللی ادامه داد: اگر کم شنوایی نوزاد نادیده گرفته شود، ممکن است اثرات منفی بر رشد کودک بگذارد. در عین حال، اگر کم شنوایی نوزاد خیلی زود مشخص شود، می توانیم به کودک برای یادگیری و ارتباط برقرار کردن با دیگران، کمک کنیم. 

وی گفت: خیلی مواقع ممکن است خانواده متوجه کم شنوایی یا ناشنوایی نوزاد خود نشود، چرا که نوزادان و خردسالان کم شنوا، اغلب به برخی صداها پاسخ می دهند.

دبیر کمیته مطالعات ناشنوایی و کم شنوایی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، افزود: غربالگری شنوایی بسیار ساده و بدون درد است و در مدت زمان کوتاهی وقتی نوزاد آرام است، انجام می شود.

در مورد غربالگری شنوایی نوزادان بیشتر بدانیم

موللی با طرح این سئوال که آیا می دانید به عنوان پدر و مادر چه کارهایی لازم است برای نوزادتان انجام دهید، گفت: اگر در انتظار نوزادی هستید، مطمئن شوید که پیش از خروج از بیمارستان ، تست های غربالگری شنوایی از نوزاد شما گرفته شود و در بیمارستان از نتایج آن اطلاع پیدا کنید. اگر نوزاد شما به دنیا آمده است مطمئن شوید که تست های غربالگری شنوایی از کودک شما گرفته شده است و نتایج به شما گزارش شود. سپس اگر نوزاد شما در هر دو گوش رد شده است، در حال حاضر نیازی به تست دیگری نیست. باید بلافاصله برای سمعک و توانبخشی به مراکز توانبخشی و مداخله زودهنگام مراجعه کنید.

وی ادامه داد: اگر نوزاد شما در هر دو گوش رد نشده است و یا تست غربالگری انجام نداده است از بیمارستان و یا پزشک نوزاد خود بپرسید چگونه و کجا می توانید به تست بعدی دسترسی پیدا کنید. اگر به کمک بیشتری نیاز دارید می توانید به یکی از مراکز سنجش شنوایی و مداخله زود هنگام(توانبخشی) مراجعه کنید. کم شنوایی ممکن است در هر زمانی رخ دهد و ممکن است چندان به چشم نیاید. اگر درباره شنوایی و یا صحبت کردن فرزندتان نگران هستید، از یک شنوایی شناس کمک بگیرید.

نقش شنوایی شناسان

عضو هیئت مدیره انجمن علمی شنوایی شناسی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در دهه های اخیر، موضوع ناشنوایی و کم شنوایی به دلیل پیشرفت های علمی که در حوزه شنوایی و زبان و گفتار ایجاد شده است، باعث گردیده نوع نگاه ما به ناشنوایی تغییر کند و ما بتوانیم با تشخیص و مداخله زودهنگام، کودکی نداشته باشیم که با معلولیت ناشنوایی به دوران بزرگسالی برسد. از همین رو، تمام تاکید بر استفاده از تجهیزات کمکی است که فرد ناشنوا می تواند برای خوب شنیدن استفاده کند.

وی ادامه داد: سمعک و کاشت حلزون، در راس این تجهیزات کمکی است و توانبخشی شنوایی و مداخله زودهنگام که از نوزادی شروع می شود. بنابراین، ما الان بچه های کوچک ناشنوایی داریم که به خوبی می توانند صحبت کنند، اما صحبت کردن به تنهایی اهمیت ندارد، بلکه یادگیری ها و آموزش های این افراد است که اهمیت دارد.

موللی افزود: در این حوزه کار شنوایی شناسان خیلی مهم است، چون از تشخیص بدو تولد تا تجویز سمعک برای نوزاد و توانبخشی، عمدتا بر عهده این افراد است و با توجه به پیشرفت هایی که در این رشته حاصل شده است، و نظر به اینکه تعداد شنوایی شناسان در ایران بسیار زیاد است، می توان امیدوار بود که کشور ما بتواند یکی از کشورهای موفق در این زمینه باشد.