درمان ضایعات کبدی با سلول بنیادی توسط محققان کشور

محققان کشور در صدد برآمدند تا با سلول بنیادی ضایعات کبدی را درمان کنند.

 سلول‌های بنیادی مزانشیمی، کیسه‌هایی (وزیکول) ترشحی تولید و به محیط پیرامون خود آزاد می‌کنند؛ بررسی‌ها نشان داده است این وزیکول‌ها دارای اثرات درمانی روی سایر سلول‌ها هستند.

با توجه به گرایش سلول‌های کبدی برای جذب این وزیکول‌های ترشحی، از آنها به شکل گسترده‌ای برای درمان ضایعات کبدی یا انتقال دارو به کبد استفاده می‌شود.

با این وجود، تخریب سریع این وزیکول‌ها در محیط خارج سلولی موجب کاهش اثر آنها بر کبد می‌شود.

به منظور غلبه بر این مشکل، دکتر حسین بهاروند، دکتر سورا مردپور، محمد حسین قانیان و همکارانشان در پژوهشگاه رویان و دانشگاه علوم پزشکی ایران، پژوهشی را طراحی کردند که طی آن پلی‌اتیلن‌گلیکول با وزیکول‌های ترشحی سلول‌های مزانشیمی ترکیب شد، به نحوی که کره‌های وزیکولی محصور شده در پلی‌اتیلن‌گلیکول به‌دست آمد.

بدین ترتیب با تخریب تدریجی پلیمر محصور کننده، وزیکول‌ها به تدریج و طی یک ماه آزاد می‌شدند.

چهار هفته پس از تزریق وزیکول‌های محصور شده به حیوان مدل آزمایشگاهی مبتلا به فیبروز کبدی، کبد حیوان برداشته شد و با روش‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی ACS Applied Materials & Interfaces به چاپ رسیده است، نشان داد، استفاده از وزیکول‌های ترشحی محصور شده با پلیمر، نسبت به روش مرسوم موجب بهبود وضعیت درمانی کبد حیوانات مدل می‌شود.

استفاده از این روش جدید باعث بهبود ۴۰ تا ۵۰ درصدی اثر ضد فیبروزی، ضد التهابی، ضد مرگ سلولی (آپوپتوزیس) و بازسازی کبد توسط وزیکول‌های ترشحی سلول‌های بنیادی مزانشیمی شده بود.

نتایج این پژوهش نشان داد، می‌توان از وزیکول‌های ترشحی سلول‌های بنیادی مزانشیمی به‌عنوان درمان موثری برای ضایعات کبدی استفاده کرد.

همچنین استفاده از روش محصور کردن این وزیکول‌ها در پلیمر، به‌عنوان روشی برای طولانی‌تر و اثربخش‌تر کردن استفاده از آنان در روندهای درمانی معرفی شد.