پرستاری زیر سایه پزشک‌سالاری/ چالش‌های گروه خط مقدم سلامت
جامعه پرستاری کشور به عنوان پیشقراول سلامت کشور، در این سال ها بیشتر از هر زمان دیگری، درگیر مسائل و مشکلاتی بوده است که باعث شده کیفیت مراقبت های پرستاری نیز تحت‌الشعاع آن قرار بگیرد.
به گزارش خبرنگار مهر ، روز پرستار که می‌رسد به یکباره موجی از مصاحبه‌ها و نقل‌قول‌های مسئولان نظام سلامت باعث خوشحالی پرستاران می‌شود و گویی که فردای روز پرستار همه مشکلات این حرفه و رشته حل شده و می‌بایست در انتظار حضور با انگیزه نیروهای پرستاری بر بالین بیماران باشیم.
اما، همه این وعده‌ها در فردای روز پرستار به بایگانی می‌رود و لاجرم، پرستاران باید همچنان با مشکلات این حرفه، دست و پنجه نرم کنند. در چنین شرایطی، می‌بایست اضافه‌کاری اجباری داشته باشند و در دو یا سه شیفت کار کنند. همه این مشکلات دست به دست هم داده تا شاهد افت کیفی خدمات پرستاری باشیم و در این بین، مردم و بیماران از توقعات خود نه تنها کوتاه نمی‌آیند، بلکه از پرستاران، خواسته‌ها و انتظاراتی دارند که شاید همه آنها در حیطه وظایف پرستاری نباشد.
نان پرستاران در سفره پزشکان
مهدی علی‌بیگی با ۱۶ سال سابقه کار پرستاری در بیمارستان‌های دولتی تهران، در گفتگو باخبرنگار مهر، گفت: پرستاری در کشور ما آن طور که باید و شاید در جایگاه واقعی خودش قرار نگرفته و پرستاران هنوز که هنوز است باید به واسطه جریان پزشک سالاری حاکم بر نظام سلامت، از حقوق واقعی خود محروم بمانند.
وی با عنوان این مطلب که با اجرای طرح تحول سلامت در سال ۹۳ به یکباره شاهد افزایش مراجعات مردم و بیماران به بیمارستان‌های دولتی بودیم، افزود: این وضعیت باعث شد که کمبود نیروی پرستاری خودش را بیش از پیش نشان دهد، به طوری که پرستاران مجبور شدند اضافه‌کاری‌های اجباری داشته باشند و در شیفت‌های متعدد حاضر شوند.
این پرستار با سابقه، ادامه داد: متاسفانه پرستاری هنوز که هنوز است تحت سیطره جریان پزشک سالاری حاکم بر نظام سلامت کشور قرار دارد و همین جریان اجازه نمی‌دهد پرستاری به حق و حقوق واقعی خودش برسد.
علی‌بیگی، با طرح این سئوال که چرا باید مزد زحمات و خدمات پرستاری در جیب پزشک برود، افزود: چرا خدمات پزشکی باید تعرفه داشته باشد، اما پرستاران باید از اجرای قانونی که ۱۳ سال قبل به خاطر رسیدن به حق و حقوق قانونی آنها تصویب شده است، محروم بمانند و همین مسئله باعث شود تا ثمره خدمات پرستاری، به جیب پزشک برود.
وزیر هم به دریافتی ناعادلانه پرستاران اعتراف کرد
این موضوعی است که وزیر بهداشت، در دیدار اخیر با اعضای شورای عالی نظام پرستاری، به آن اذعان داشته و گفته است که دریافتی پرستاران از درآمد پزشکان پرداخت می‌شود که باید اصلاح گردد و سیستم فی فور سرویس تغییر نماید و به سمت DRG پیش رویم تا سایر گروه‌ها نیز بتوانند از منافع آن سهیم شوند.
متاسفانه از زمانی که کارانه‌ها وارد نظام سلامت شد، به یکباره دیدگاه‌های مادی نیز فزونی یافت و گروه‌های پزشکی در صدد دریافت کارانه بیشتر از محل خدماتی بودند که بعضاً آنها را گروه پرستاری انجام می‌دهد، اما فقط به دلیل اینکه خدمات پرستاری تعرفه ندارد، در نتیجه سهمی از کار پرستاران به جیب پزشکان می‌رود.
معوقات پرستاران تا ۲۲ ماه پرداخت نشده است
شمس‌الدین شمسی رئیس شورای عالی نظام پرستاری، با عنوان این مطلب که معوقات پرستاران بین ۸ تا ۲۲ ماه متغیر است و از سال ۹۲ تا کنون کارانه‌ها به کمتر از نصف کاهش یافته است، گفت: تعرفه گذاری خدمات پرستاری می‌تواند موجب هویت حرفه‌ای پرستاری شود.
وی افزود: تعرفه گذاری خدمات پرستاری باید در قالب بسته‌های خدمتی تعریف شود و همچنین روش پرداختی قاصدک یکی دیگر از مشکلاتی است که باید در اسرع وقت مورد تجدید نظر اساسی از سوی نهادهای تصمیم ساز قرار گیرد.
معوقات پرستاران بین ۸ تا ۲۲ ماه متغیر است و از سال ۹۲ تا کنون کارانه‌ها به کمتر از نصف کاهش یافته استطرح قاصدک که با هدف بهبود نظام پرداختی پرستاران اجرا شد، به دلیل مشکلاتی که در دل خود داشت، نه تنها به نفع پرستاران نشد که باعث گردید پرداختی‌های پرستاران دچار کاستی شود. از همین رو، وزیر بهداشت نیز خواستار حذف طرح قاصدک شده و گفته است که از مخالفین سر سخت طرح قاصدک است و این طرح باید سریعاً لغو شود.
پرستاران مخالف جشن‌های نمایشی هستند
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار، در گفتگو با خبرنگار مهر، از وضعیت حاکم بر پرستاری کشور به شدت انتقاد کرد و گفت: برگزاری جشن روز پرستار زمانی قابل باور است که اتفاق خوشایندی برای پرستاران شکل گرفته باشد و موجب شور و شوق آنها شود.
وی با طرح این سئوال که کار طاقت‌فرسای پرستاری چه انگیزه‌ای برای پرستاران ایجاد می‌کند، افزود: حقوق ۲ تا ۲.۵ میلیونی پرستاری، پاسخگوی هزینه‌ها و امرار معاش پرستاران نیست و مجبورند به اضافه‌کاری‌های اجباری و سه شیفت کار کردن تن بدهند.
شریفی مقدم ادامه داد: برخوردهای نامناسب و تحقیرآمیز با پرستاران از سوی سیستم وزارت بهداشت و مجموعه‌های مدیریتی بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی، باعث شده انگیزه خدمت پرستاران کم‌رنگ شود. چرا باید قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، ۱۳ سال روی زمین بماند و هیچ تلاشی برای اجرایی شدن آن صورت نگیرد.
دبیرکل خانه پرستار، افزود: جشن روز پرستار زمانی خوشایند است که یک شیفت کار کند و ثمره خدمات او به خودش پرداخت شود. اما، چون خدمات پرستاری تعرفه ندارد، حاصل کار او به جیب دیگران می‌رود.
پرستاران، درک و احساس دارند و برای مردم جان می‌دهند، اما نباید با نادیده گرفتن خدمات پرستاری، به شعور پرستاران توهین شودوی با عنوان این مطلب که برای ۶ هزار خدمت پزشکی تعرفه وجود دارد، گفت: چرا باید صد درصد خدمت همودیالیز صفاقی یا ۷۰ درصد تعرفه شیمی درمانی که پرستار انجام می‌دهد، فقط به دلیل اینکه خدمات پرستاری تعرفه ندارد، به جیب پزشک برود.
شریفی مقدم ادامه داد: پرستاران، درک و احساس دارند و برای مردم جان می‌دهند، اما نباید با نادیده گرفتن خدمات پرستاری، به شعور پرستاران توهین شود.
دبیرکل خانه پرستار، گفت: پیام ما به مسئولین امر در وزارت بهداشت، روسای بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، این است که قاطبه جامعه پرستاری از برگزاری جشن‌های نمایشی هیچ دل‌خوشی ندارد.
وی افزود: تداوم این روند باعث شده تا کیفیت خدمات پرستاری افت کند و مردم و بیماران نتوانند از خدمات با کیفیت پرستاری برخوردار شوند.
شریفی مقدم گفت: در کشور ما پرستاری به لحاظ نیروی انسانی نسبت به تخت بیمارستانی، در حد کشورهای عقب افتاده است و همین وضعیت باعث شده تا یک پرستار مراقب چند بیمار بستری باشد.
فقط یک پرستار می‌تواند ۱۶ ساعت کار طاقت‌فرسا انجام دهد
فرحناز عبادی فارغ التحصیل رشته پرستاری است و هم اکنون به عنوان پرستار بخش عفونی یکی از بیمارستان‌های دولتی مشغول خدمت است.
این پرستار، در گفتگو با خبرنگاررمهر ، از خطرات و آسیب‌های حرفه پرستاری به دلیل مواجهه مستقیم با بیمارانی سخن گفت که بیماری آنها بعضاً می‌تواند منجر به تهدید سلامت پرستاران شود.
عبادی افزود: چه کسی می‌تواند ادعا کند که ۱۶ ساعت کار در بخش عفونی مشکل نیست. فقط یک پرستار، این شرایط را درک می‌کند، اما نمی‌دانم چرا مسئولان، مشکلات ما را باور نمی‌کنند و نمی‌خواهند قبول کنند که شرایط پرستاری در کشور بحرانی است.
ماجرای طرح قاصدک
طرح قاصدک که قرار بود وضعیت درآمدی پرستاران را بهبود ببخشد و سر و سامانی به معیشت پرستاری بدهد، حالا تبدیل به خاری در گلو شده است. زیرا، این طرح به شیوه‌ای اجرا می‌شود که پرستاران می‌بایست نان خود را از سفره پزشکان بردارند و این ظلم مضاعف به نیروهایی است که به عنوان خط‌شکن تیم سلامت شناخته می‌شوند.
محمد میرزابیگی رئیس کل سازمان نظام پرستاری، در خصوص روند اجرای طرح قاصدک، به خبرنگار مهر، گفت: این طرح از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت در دولت یازدهم ابلاغ شد و آن موقع بنده به عنوان معاون پرستاری وزارت بهداشت، به شدت با این طرح مخالف بودم. اما، بنده فقط یک عضو از ۱۲ عضو ستاد پرداخت در آن دوره بودم و هر چه مکاتبه کردیم، به جایی نرسید.
پرداختی به پرستاران مبتنی بر درآمد و وقت پزشکان در بیمارستان است و همین مسئله مشکلاتی را برای پرستاران به دنبال داشته استوی توضیح داد: اصل طرح قاصدک مبتنی بر پرداخت عملکردی بود و ما با این موضوع مخالفتی نداشتیم، اما دو تا آسیب به همراه خود داشت که ما را نگران کرد.
میرزابیگی با عنوان این مطلب که معاونت درمان وقت، راه خودش را رفت و به اعتراضات ما گوش نکرد، گفت: پرداختی به پرستاران مبتنی بر درآمد و وقت پزشکان در بیمارستان است و همین مسئله مشکلاتی را برای پرستاران به دنبال داشته است.
وی ادامه داد: بر اساس نظام نوین کارانه‌ها، نیروهای غیر پزشک از محل درآمد پزشکان سهم می‌گیرند و این یک اشکال اساسی است که پرداختی به پرستاران از درآمد پزشک باشد.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری با اشاره به بند ۴ قانون ارتقای بهره‌وری که روش پرداخت عملکردی را تعریف کرده است، گفت: قرار بود طرح قاصدک هم مبتنی بر پرداخت عملکردی باشد و این گونه نشد. لذا، ما خواستار برچیده شدن این طرح و جایگزینی روش دیگری هستیم.