در ایران مطلقا از کیت های صادر شده به آلمان برای تشخیص کرونا استفاده نمی کنیم
رییس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه:« کیت های صادر شده به کشورهای آلمان و ترکیه از نوع کیت های سرولوژیک هستند و اگر آِلمان و ترکیه این کیت ها را می خرد برای این است که مشخص کنند چند درصد از جامعه آنها با ویروس کووید -۱۹ تماس داشته اند.» تاکید کرد:«حتی در کشور خودمان هم در ایران مطلقا از این کیت ها برای تشخیص استفاده نمی کنیم و تنها برای مطالعات سرولوژی استفاده می کنیم که مشخص شود چند درصد مردم آلوده شدند.»
به گزارش سلامت نیوز، دکتر علیرضا بیگلری در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت نیوز مبنی بر اینکه کیت های صادراتی به آلمان و ترکیه آیا در کشورمان هم استفاده می شود، گفت:« تقریبا اوایل شیوع کرونا ما اغلب از پرایمرهایی که خودمان طراحی کرده بودیم استفاده می کردیم اما بعد کیت های اهدایی به کمک ما آمد و ما هم از سازمان بهداشت جهانی و هم از سایر کشورهای دیگر کیت دریافت کردیم. فراموش نکنیم که کیت های اهدایی را انتخاب کرده بودیم و در یک فرصت بسیار خوبی که در بهمن ماه گذشته داشتیم کیت های دنیا را بررسی کرده بودیم و می دانستیم از ده ها کیت تولیدی کشور چین کیفیت ۴ برند آن مورد تایید ما است و یکی از موفقیت های ما این بود که فقط به کیت های شناخته شده اجازه ورود به کشور می دادیم حتی کیت های اهدایی را.»
وی در ادامه گفت:« تا الان کیت های ساخت داخل کیفیت خوبی دارند حتی از برخی کیت های خارجی وضعیت بهتری دارند و باید کمک کنیم که این کیت ها بهینه شوند. فراموش نکنیم ما نگران پاییز هستیم که ممکن است هم پوشانی شیوع کرونا با آنفلوانزا را داشته باشیم لذا انستیتوپاستور در کنار شرکت ها است که بتوانیم کیت هایی را بسازیم که همزمان بتواند آنفلوانزا و کرونا را تشخیص دهد.»
وی افزود:« کیت های صادر شده به کشورهای آلمان و ترکیه از نوع کیت های سرولوژیک هستند و اگر آِلمان و ترکیه این کیت ها را می خرد برای این است که مشخص کنند چند درصد از جامعه آنها با ویروس کووید -۱۹ تماس داشته اند. حتی در کشور خودمان هم در ایران مطلقا از این کیت ها برای تشخیص استفاده نمی کنیم و تنها برای مطالعات سرولوژی استفاده می کنیم که مشخص شود چند درصد مردم آلوده شدند و انتی بادی مثبت دارند یا فقط برای مطالعات گروهی استفاده می شود. این تضمینی بر این نیست که شما ایمن هستید این ممکن است مردم را به اشتباه بیندازد. تست انتی بادی به هیچ وجه تکلیف پراکنده کردن ویروس را مشخص نمی کند این تست ها ارزش تشخیصی ندارند.»
دکتر بیگلری گفت: « با توجه به اینکه در روزهای اول شیوع کووید ۱۹ در کشور، امکانات برای تشخیص کرونا بسیار محدود بود بعد از گذشت هفته ها به این توانایی رسیدیم که درتمام استان ها تست تشخیص کرونا را انجام دهیم و تعداد آزمایشگاه هایی که تست مولکولی کرونا را انجام می دهند از سه ازمایشگاه به ۱۲۰ ازمایشگاه رسید. همه این امکانات در اوج تحریم های ناجوانمردانه صورت گرفت.»
وی در ادامه گفت:«تست های تشخیص کرونا دو دسته است تست مولکولی که وجود ویروس در بدن را تشخیص و ثابت می کند و در کنار آن تست سرولوژی که آثار وجود ویروس را در بدن نشان می دهد. سازمان بهداشت جهانی و تمام کشورهای دنیا به این باور رسیدند که قطعی ترین راه تشخیص کرونا تست های مولکولی است که در کشور ما از همان روزهای اول در شبکه ملی تشخیص کووید ۱۹ انجام می شود.»
وی افزود:« بیش از ۱۲۰ ازمایشگاه ما امکان ۱۵ هزار تست روزانه را دارند و تست های مولکولی را در بیمارستان های کشور حاکم کردیم که باعث می شد مرگ و میر بیمارستانی کاهش پیدا کند پس از آن به طرفی حرکت کردیم که تست را در اختیار بیماران کم علامت یا بدون علامت قرار دهیم به این ترتیب شروع به گرفتن تست از افرادی کردیم که در سامانه کشور غربالگری شدند و باعث شد بتوانیم با یک برنامه منسجم نه تنها انهایی که علامت دارند را تشخیص دهیم بلکه به سراغ اطرافیان بیمار رفتیم و توانستیم آنها را شناسایی و زنجیره انتقال بیماری را کند کنیم.»
وی گفت:« در اکثر استان هایی که کار انجام شد تعداد بیماران بستری بسیار کم شد که نوید خوبی بود که سیستم ارجاع کشور به صورت یک شبکه ملی ابزار قدرتمند تشخیصی را در اختیار دارد. با توجه به اینکه تست های سرولوژی در کشور تولید شده می توانیم مطالعاتی انجام دهیم که درشهرهای مختلف چقدر الودگی به ویروس وجود داشته است. تست های سرولوژی به هیچ وجه ارزش تشخیصی ندارند و فقط می توانند برخورد فرد با ویروس را تشخیص دهند. مردم اطمینان کافی به سیستم بهداشت و درمان کشور داشته باشند و بدانند که قطعی‌ترین راه تشخیص کرونا، تست های مولکولی است.»
وی گفت:« با توجه به اینکه غربالگری هایی که در کشور انجام شده به راحتی خط سیر انتقال بیماری را به ما نشان می دهد ۲۰ درصد افرادی که سرپایی تست می شوند مثبت می شوند. امیدواریم طی دو یا سه ماه اینده با راحتی بتوانیم تصویر انتقال ویروس را در کشور داشته باشیم. با توجه به اینکه عملکرد کشورها نشان داده غربالگری ها با روش های مختلف انجام شده باعث افتخار است که کشور ما کارنامه درخشانی را تاکنون عرضه کرده است.»
وی در پاسخ به اینکه تحقیقات درباره واکسن کووید -۱۹ به کجا رسید،گفت:« شاید بیشترین بیماری ای که بشر به واکسن آن احتیاج دارد کووید -۱۹ است. بیش از یکصد گروه در دنیا شروع به تحقیقات برای ساخت واکسن این بیماری کرده اند اما باید پرسید آیا از نظر علمی ممکن است برای این بیماری واکسن ساخته شود یا خیر؟ هنوز نمی‌دانیم وقتی کسی به کووید-۱۹ مبتلا می‌شود، آیا در بدنش آنتی بادی شکل می‌گیرد یا سیستم ایمنی بدن بیمار در برابر این ویروس، ایمنی و مقاومت پیدا می‌کند یا خیر؟ هنوز این مساله سوال دنیاست که باید به آن جواب داده شود. ما فرض را براین می گذاریم که سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا به کووید-۱۹ در برابر این ویروس پاسخگو می شود و فرد را در برابر تماس های بعدی محافظت می کند.»
وی گفت:«از این یکصد گروهی که بر روی ساخت واکسن کار می کنند اگر یک گروهی موفق به ساخت واکسن شود یک کارخانه قادر به ساخت ۷ میلیارد واکسن برای جمعیت کل دنیا نیست و هر کشوری باید به فکر ساخت واکسن برای کشورخودش باشد اگر به تشخیص کووید-۱۹ برگردیم دانش ما برای تشخیص این بیماری از هیچ کشوری پایین نبود مسلما در حوزه واکسن هم چنین است و دانشمندان ما و دانش فنی ما علم و دانششان کمتر از کشورهای دیگر نیست. اما اگر بدبینانه نگاه کنیم که ما به واکسن نرسیم اگر بخواهیم آن تکنولوژی را انتقال دهیم یا مهندسی معکوس شویم باید دانش پایه آن را داشته باشیم در ایران ساخت واکسن کووید-۱۹ به جدیت شروع شده و روی چند محور کار را شروع کردیم و هر قدر که پیش رویم با توجه به نتیجه مطالعات خودمان و دنیا می توانیم از این ۶ محوری که کار می کنیم به این نتیجه برسیم که کدام محور امکان برنده شدن دارد و برای انتقال دانش و مهندسی معکوس در آن زمان دیگر دانش پایه را داریم.»
وی در پاسخ به سوالی درباره کیفیت کیت های صادراتی به آلمان و ترکیه گفت:« انستیتو پاستور در دی ماه چند کار بزرگ را شروع کرد اول ظرفیت خودمان را بالا بردیم که بتوانیم بیمارستان های کشور را پوشش دهیم همزمان فراخوان دادیم به شهرهای دیگر که کیت های آنها را تامین کنیم در کنار آن فراخوانی دادیم برای ساخت کیت های مولکولی و سرولوژی که ۵۳ شرکت اعلام امادگی کردند که از میان آنها سه کیت مولکولی و یک کیت سرولوژی تایید شد. کیت مولکولی در شرایط اضطرار می تواند برای تشخیص کرونا به کار رود اما کیت سرولوژی را برای تشخیص کرونا تایید نکرده ایم. کیت سرولوژی فقط برای مطالعات همه گیرشناسی که به عنوان مثال در یک شهر یا در خانه سالمندان میزان آلودگی افراد به ویروس کرونا چقدر بوده به کار می رود و اصلا کاربرد شخصی ندارد که مثلا من وشما برای تست به ازمایشگاه برویم.»
وی افزود:« در آلمان کیت های سرولوژی را در سه جا به کار می برند یکی در انتقال خون برای اهداکنندگان خون که مشخص کند فرد به ویروس کرونا آلودگی داشته است یا خیر. دوم برای مناطق خاصی از کشور، همچنین برای مطالعه زمان بندی شده به همین دلیل آلمان که از ما کیت سرولوژیک می گیرد برای مطالعات سرواپیدمیولوژی استفاده می کنند و این کیت ها فاقد ارزش تشخیصی هستند.»
وی درباره انجام تست کرونا در آزمایشگاه های خصوصی گفت:« اگر برگردیم به ۳۰ بهمن ماه گذشته به عنوان کسی که سالها در سیستم کار کردم نمی دانستم چه پیش می آید آیا می توانیم از پس تست همه این بیماران بربیاییم یا خیر. با تمام قوا کوشیدیم دانشگاه های علوم پزشکی را راه بیندازیم. وزارت بهداشت تصمیم گرفت به آزمایشگاه های خصوصی هم مجوز بدهد. تا الان سیستم دولتی توانسته از پس تعداد نمونه های بیمارستانی بربیاید. ما توان انجام ۱۵ هزار تست در روز را داریم اما می توانیم این ظرفیت را به ۳۰ تا ۴۵ هزار تست در روز برسانیم.تعداد تست های ما از سقف نیازهای ما بیشتر نیست اما بخش خصوصی که مجوز گرفته برای انجام تست کرونا این مجوز کوتاه مدت بوده و برای سه ماه صادر شده است.»
وی افزود:« در روزهای اول ما هیچ فرصتی را نباید از دست می دادیم و مجوز کوتاه مدت به آزمایشگاه های خصوصی برای انجام تست کرونا تصمیم درستی بود ولی مسلما باعث می شود که تقاضاهای القایی ایجاد شود و افراد بدون دلیل به ازمایشگاه ها مراجعه کنند در حالی که نتیجه تست کرونا یک ساعت بیشتر ارزش ندارد و ممکن است فرد بعدا الوده به ویروس کرونا شود. تست هایی که در انستیتو پاستور انجام شده کاملا رایگان است. ازمایشگاه های خصوصی کیت را از کشورهای مختلف و شرکت های داخلی تولیدکننده تامین می کنند اینکه مجوز آزمایشگاه های خصوصی برای انجام تست کرونا تمدید شود در دست بررسی است.»
وی در پاسخ به اینکه آیا آزمایشگاه های خصوصی مجوز انجام تست کرونا را دارند، گفت:« انستیتوپاستور مسوولیت شبکه ملی را دارد و آزمایشگاه های خصوصی که تحت نظر معاونت درمان هستند برای تست کرونا مجوز می گیرند و کاملا مشخص است در سراسر کشور چند آزمایشگاه برای این کار مجوز دارند.»
وی درباره تست کرونا در کودکان گفت:« ما در مورد کرونا دانش کمی داریم مخصوصا در مورد ابتلای کودکان به این بیماری و اینکه چرا کمتر دچار می شوند، آیا به خاطر واکسیناسیون وسیع است یا نه ، هنوز مشخص نیست. ما تاکنون تمرکز زیادی روی تست کرونای کودکان نداشتیم اولویت ما پوشش بیماران بستری در بیمارستان ها و سپس بزرگسالانی است که علامت دارند. در حال حاضر از کودکانی که در خانواده فرد کرونا مثبت داشت تست می گیریم و می توانیم نتیجه تست های آنها را بررسی کنیم. در حال حاضر از نظر آماری تست زیادی روی کودکان انجام ندادیم ولی در ۶ تا ۸ هفته اینده تست کافی روی کودکان خواهیم داشت که آمار آن را ارائه کنیم.»
وی درباره دلیل متناقض بودن تست های کرونا گفت:« جواب تست کرونا از نحوه نمونه گیری تاثیر می گیرد که اگر درست نباشد آزمایش درستی نخواهید داشت به همین خاطر گاهی تناقض می بینیم. دراوایل و اواخر بیماری کرونا تعداد ویروس ها در ناحیه بینی و گلو کم هستند که باعث می شود در اوایل بیماری چند تست مثبت پشت سرهم نداشته باشیم در انتهای بیماری می بینیم ویروس فعالیتی ندارد ولی ژنوم آن مانده و آن را مثبت تلقی می کنیم. برای اینکه قدرت تست را بالا ببریم اگر به فردی مشکوک هستیم حداقل باید دو نمونه از وی بگیریم ولی یک نمونه مثبت شود باید برخورد مثبت بودن را با آن داشته باشیم.»
وی در پاسخ به اینکه تعداد کیت های اهدایی به ایران چقدر بوده است و برای خرید کیت ها چقدر هزینه شده،گفت:« آن چیزی که الان در آمار ما است چیزی فراتر از نزدیک به ۶۰۰ هزار تست در شبکه انستیتو پاستور گذاشته شده البته تکرارها را حساب نمی کنیم. فراموش نکنیم تعداد قابل توجهی از تست های ما تست های اهدایی بود. در زمینه خرید کیت ها از کشورهای دیگر، کیت هایی را خریداری می کنیم که هم از نظر کیفیت و هم از نظر ارزی بتوانیم تامین کنیم. ترجیح می دهیم به طرف کارخانه ای برویم که بتواند در طولانی مدت کیت های ما را تامین کند. »
وی افزود:« قیمت کیت های PCR متغیر است. قیمت کیت ها حدودا از ۸ دلار یا ۸ یورو شروع می شود تا کیت های اروپایی که حتی ۲۰ تا ۳۰ یورو در بازار قیمت دارند. باید کیتی را انتخاب کرد که برای کشور قابل تامین باشد. چون پروتکل ما پروتکل برلین است که مورد قبول سازمان بهداشت جهانی است هر کیتی که بخریم با کیت برلین مقایسه می کنیم و بعد از اینکه جواب مثبت متقن می گیریم اجازه ورود به کشور می دهیم.»
وی گفت:« دلیل اینکه آمار مبتلایان به کرونا در کشور بالا می رود در حالی که آمار بستری ها و مرگ و میر کاهش پیدا می کند این است که تا چند هفته قبل فقط از بیماران بستری تست می گرفتیم، وقتی توانستیم ازعهده تامین تست بیمارستان ها بربیایم تست بیماران سرپایی را شروع کردیم و وقتی تست آنها مثبت شود سراغ خانواده های آنها که حتی بی علامت هستند می رویم لذا تعداد افرادی که حال آنها بد نیست ولی تست گرفته شده بالا می رود.»