پشت پرده سندروم «کاوازاکی» و «کرونا»/واقعیت های یک بیماری کودکانه
بیماری کاوازکی، این روزها به دلیل شایع شدن ویروس کرونا، بیش از پیش موجبات نگرانی والدین شده است. اما، همه واقعیت‌های این بیماری بازگو نشده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، چند هفته‌ای است که خبر ابتلای کودکان به سندروم کاوازاکی و ارتباط آن با ویروس کووید -۱۹، خانواده‌ها را نگران کرده و انتشار اخبار پراکنده و ضد و نقیض درباره آن به این نگرانی‌ها دامن زده است.
اما پیش از احساس نگرانی و یا آسودگی خاطر نسبت به ارتباط این سندروم با کرونا، باید در اولین گام کاوازاکی را بشناسیم، با علائم آن آشنا شویم و به موقع برای درمان آن اقدام کنیم.
رکسانا منصور قناعی فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره سندروم کاوازاکی، گفت: این بیماری فرم شدید سندرم شوک سمی ( TSS ) یا شوک توکسیک است که بر اثر التهاب و تحریک ناشی از وجود عفونت یا توکسین عفونت در بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به تحریک عروق شود.
وی درباره سن ابتلاء به این سندروم، افزود: این بیماری بیشتر در کودکان زیر ۵ سال مشاده می‌شود و عوارض آن در پسربچه‌ها شدیدتر است.
گرچه نام سندروم کاوازاکی برای اولین بار در هفته‌های اخیر و در سایه بیماری کرونا به گوش مردم خورده است، اما این سندروم نوپدید نیست و از سال‌های قبل تعدادی از کودکان را مبتلا کرده است.
منصور قناعی، با اشاره به مشاهده موارد ابتلاء در کودکان به کاوازاکی از سال‌های قبل، گفت: البته این بیماری در کشور ما شایع نبوده و هنوز هم علت آن در جهان پیدا نشده است.
وی درباره نحوه بروز این سندروم، افزود: یک آنتی ژن عفونی هنگام ورود به بدن موجب تحریک اندام‌ها می‌شود که این تحریک منجر به تولید مواد التهابی بر ضد این عامل عفونی شده و در نهایت باعث تخریب عروق می‌شود.
منصور قناعی ادامه داد: تاکنون پژوهشگران موفق به رد وجود ارتباط ابتلاء به کاوازاکی با عفونت‌های دیگر نشده اند و از طرفی بیشترین عامل بروز کاوازاکی، عفونت استوکوک عنوان می‌شود. همچنین از لحاظ تئوری کووید -۱۹ یا SARS-CoV-۲ نیز به علت ماهیت عفونی می‌تواند عامل بروز کاوازاکی باشد، اما تاکنون این ادعا به اثبات نرسیده است.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان، با بیان اینکه عفونت به طور مستقیم منجر به کاوازاکی نمی‌شود، اضافه کرد: بلکه چیزی که باعث بروز این سندروم می‌شود، التهاب ناشی از عفونت است که چند روز یا چند هفته بعد منجر به بروز این سندروم می‌شود.
وی درباره خطرات این سندروم، گفت: افزایش مواد التهابی بر اثر این بیماری می‌تواند کشنده باشد، اما اگر بیماری به موقع شناسایی و درمان شود، جای نگرانی وجود ندارد.
به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در جریان کووید -۱۹ تولید مواد التهابی در بدن، هم در بزرگسالان و هم در کودکان افزایش می‌یابد و این حالت در کودکان منجر به التهاب عروق و درنهایت ناراحتی قلبی می‌شود، اما در بزرگسالان عارضه ریوی ایجاد می‌کند.
تست مثبت کرونا تعدادی از کودکان مبتلا به کاوازاکی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه در هفته‌های اخیر در برخی کشورها از جمله آمریکا و انگلیس گزارش‌هایی مبنی بر ابتلای کودکان به کاوازاکی ارائه شده که تست کرونای برخی از آنها نیز مثبت بوده است، گفت: در همین راستا این احتمال داده شد که یکی از سوپر آنتی ژن‌هایی که باعث بروز کاوازاکی می‌شود، کووید -۱۹ است و در سارس (SARS-COV) هم این نظریه مطرح بود.
فریبا شیروانی فوق تخصص عفونی کودکان نیز ضمن تاکید بر اینکه هنوز نمی‌توان با قطعیت رابطه مستقیم بین کرونا و کاوازاکی را تأیید کرد، گفت: هنوز مقاله واضحی مبنی بر ارتباط این دو بیماری منتشر نشده و این ادعا بر مبنای مشاهدات بیان شده است، پس نمی‌توان قطعاً ذکر کرد که کووید -۱۹ علت بروز کاوازاکی است.
وی ادامه داد: البته با توجه به اینکه بیماری کاوازاکی مولتی فاکتوریال بوده و عامل ایجاد کننده آن مشخص نشده است، احتمال بروز آن توسط عفونت‌ها وجود دارد و این موضوع در مقاله‌هایی به اثبات رسیده است.
شیروانی افزود: از طرفی در سال ۲۰۱۴ مطالعاتی انجام شد که نشان داد احتمال وجود برخی بیماری‌های تنفسی در کودکانی که به کاوازاکی دچار شده‌اند، بیشتر از سایر کودکان است.
وی درباره علائم قطعی کاوازاکی، گفت: علائم تب بیشتر از ۵ روز، قرمزی چشم غیرچرکی، آدیوپاتی گردن، ضایعات جلدی و دهانی، وجود کاوازاکی را قطعی می‌کند، اما در مورد گزارش‌هایی که درباره ابتلای کودکان دچار کرونا به سندروم کاوازاکی مطرح شده این علائم کامل نبوده است.
شیروانی تاکید کرد: اگر بچه‌ای تب بیشتر از ۵ روز، ناتوانی در خوردن و آشامیدن، گیجی، ضایعات پوستی، خستگی، بی حالی، عدم اشتها، تهوع و استفراغ، ضربان قلب بالا و تنگی نفس را تجربه می‌کند، احتمال همراهی کاوازاکی با کرونا وجود دارد.
وی یادآور شد: در این موارد از واژه «همراهی» استفاده می‌شود چراکه تاکنون هیچ مستند علمی مبنی بر ابتلای کودکان به کوازاکی بر اثر ویروس کووید -۱۹ منتشر نشده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تصریح کرد: از طرفی در نمونه‌های گزارش شده سایر کشورها، اکثر کودکان PCR مثبت نداشتند و فقط میزان آنتی بادی بالا بوده است. همچنان باید قبول داشته باشیم که رفتار ویروس را نمی‌شناسیم و قطعی نمی‌توانیم بگوییم کرونا ویروس کودکان را هم درگیر کرده است. از طرفی فرضیه دیگری مطرح است که فاز دوم ابتلاء به کووید -۱۹ منجر به بروز کاوازاکی شده است.
هوشیاری را جایگزین نگرانی کنید
فوق تخصص بیماری عفونی کودکان، ضمن تاکید بر اینکه نباید نگرانی در میان خانواده‌ها ایجاد شود، افزود: ابتلاء به کاوازاکی می‌تواند بر اثر تغییر فصل یا عوامل ناشناخته دیگری نیز باشد. به همین خاطر مهم‌ترین نکته تشخیص زودرس این بیماری است زیرا این سندروم درمان پذیر است اما اگر به موقع درمان نشود عوارض جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت.
اگر همه مردم هم تهدید کووید -۱۹ را جدی بگیرند، باز هم موجب نمی‌شود از تاکید بر رعایت نکات بهداشتی و حفاظتی غافل شویم. حال که این بیماری کودکانه را بهتر می‌شناسیم، باید گوش به زنگ باشیم و برای اقدام به موقع خود را آماده کنیم و هیچ گاه فراموش نکنیم در مسائل مربوط به سلامت جایی برای غفلت وجود ندارد؛ پس تا حد امکان کودکان را هم تشویق به شستن صحیح دست‌ها کنیم و از حضور آنها در تجمعات ممانعت کنیم.