به گزارش سلامت نیوز، دکتر سیامک سمیعی در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس درباره تجمع مردم در آزمایشگاه ها گفت:« کار خیلی سختی برای ازمایشگاه هاست که بتوانند تجمع مردم را مدیریت کنند ولی باید فاصله فیزیکی مردم در زمان انتظار در ازمایشگاه قبل و بعد از نمونه برداری و نیز موقع گرفتن نمونه رعایت شود. متاسفانه همکاران در آزمایشگاه ها جزو گروهی نیستند که برای تامین وسایل حفاظت فردی آنها فکری شده باشد و به سختی این وسایل را تامین می کنند. تقاضای من این است متولی تامین این وسایل به همکاران ما در ازمایشگاه ها توجه کنند.این آزمایشگاه هایی است که مردم به صورت روزمره به آنها مراجعه می کنند. آزمایشگاه های کرونا که ریسک بسیار بالای انتقال کرونا در انجا وجود دارد آنها هم نیازمند وسایل حفاظتی هستند البته خوشبختانه در بسیاری از این ازمایشگاه ها مدیریت دانشگاه ها این نقش را به عهده می گیرند.»

وی گفت:« حدود ۷۰ ازمایشگاه خصوصی داریم که به دانشگاه ها مراجعه کردند و پیشنهاد کردند که از طریق انجام آزمایش تخصصی تشخیص مولکولی یعنی PCR مبارزه با کرونا را ساپورت کنند. متاسفانه تعدادی از این آزمایشگاه ها این مجوزها را فقط برای این می خواهند که جوری تبلیغات انجام دهند و بعد مردم را به سمت ازمایشگاه های خود بکشند و به طور مستقیم این خدمت را به آنها ارائه کنند و متوجه نیستند با چنین کاری چه دردسر بزرگی برای مبارزه با کرونا ایجاد می کنند.»

وی افزود:« وقتی که چنین اتفاقی می افتد چون سامانه ای وجود ندارد که وقتی بخش خصوصی یک کاری را انجام می دهد آن را ثبت کنند ما خیلی دیر متوجه می شویم که یک آزمایشگاهی در حال پذیرش نمونه های مستقیم است و معمولا به صورت شکایت مردمی متوجه آنها می شویم که بدون مجوز ما آزمایش کرونا را انجام می دهند. گاهی اوقات اینها کسانی هستند که ما به آنها مجوز داده ایم ولی متاسفانه انحراف پیدا کرده اند. وقتی یک کار حاکمیتی اتفاق می افتد همه باید تابع دستورالعمل های وزارت بهداشت باشند.»

دکتر سمیعی گفت:« بیماری کرونا بیماری پرهزینه ای است یک آزمایش تشخیص مولکولی این بیماری با کد گلوبالی که وزارت بهداشت انتخاب کرده نزدیک به ۶۰۰ هزارتومان هزینه به دنبال دارد و مردم توان پرداخت چنین هزینه ای را ندارند. این آزمایش وقتی جوابش منفی می شود فقط ده دقیقه اعتبار دارد و فرد می تواند در شرایطی قرار گیرد که کرونا مثبت شود حتی اگر الان فرد کرونا مثبت شود ممکن است که تعداد ویروسش اینقدر بالا نرفته باشد که مثبت بودنش مشخص شود و بعد از چند روز یا حتی یک هفته مثبت باشد.این عدم قطعیتی که در نتایج وجود دارد باعث می شود مردم همیشه مضطرب باشند و به خاطر اضطرابشان تشویق شوند که مداوم آزمایش بدهند. فقط ازمایشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت و فقط تحت دستورالعمل هایی که وزارت بهداشت ابلاغ می کند ازمایشگاه ها مجاز به ارایه خدمت هستند حتما باید تعرفه های مصوب و ابلاغی را رعایت کنند.»

وی گفت:« مسئله مهم دیگر که به شکل غیرضروری باب شده است این است که از ازمایشات سرولوژی برای تعیین تکلیف افراد استفاده می شود. ازمایشات سرولوژی واکنش سیستم ایمنی بدن را به یک مواجهه با ویروس مشخص می کنند. سیستم ایمنی بدن به زمان احتیاج دارد کوتاه ترین زمانی که سیستم ایمنی بدن اگر بخواهد پاسخ دهد کمتر از یک هفته نیست واقعیت این است اگر بخواهید یک شاهد سرولوژیک یعنی یک ازمایش مثبت سرولوژی از یک فرد داشته باشید شاید مجبور باشید یک ماه صبر کنید در فردی که ویروس را دریافت کرده است. افرادی که در بیمارستان می خوابند بیشتر از افراد غیربستری پاسخ ایمنی می دهند به خاطر همین است که ممکن است کاربرد این آزمایش در در آنجا بیشتر باشد.»

وی در ادامه گفت:« افرادی که فرم بی علامت یا فرم کم علامت بیماری کرونا را می گیرند ممکن است ازمایش سرولوژی آنها تا آخر منفی بماند بنابراین از آزمایش سرولوژی نمی توان برای تعیین وضعیت بیماران استفاده کرد .در چنین مواردی ما ازمایشات سرولوژی و کیت هایش را فقط به منظور بررسی های اپیدمیولوژیک استفاده می کنیم.اصلا لزومی ندارد به این وسعتی که در جامعه است از آزمایش سرولوژی برای تشخیص کرونا استفاده شود. این تجربه ناموفق برخی از کشورها است. یادم است از تجربه ناموفق انگلیسی ها صبحت کردم که رپید تست را در اختیار مراکز و مردم گذاشتند ولی بعد از ده روز به این نتیجه رسیدند که بعد از ۳ و نیم میلیون متوجه نشدند این آزمایش به چه دردی می خورد نه نتیجه مثبت آن اعتبار داشت و نه نتیجه منفی آن.»

وی افزود:« ما امیدواریم در اینده کیت های سرولوژی درست شود که مثل تشخیص هایی که برای هپاتیت و اچ آی وی می دهیم به همان اندازه نتایج آن معتبر باشد اما چندین سال طول کشید که ما صاحب همین کیت ها برای اچ آی وی و هپاتیت شدیم. ما چند ماهی است با ویروس کرونا اشنا شده ایم باید مراقب باشیم منابع مردم و نظام سلامت و بیمه ها هدر نرود اینکه بیمه ها زیر بار پرداخت هزینه این ازمایش نرفته اند پیام خوبی دارد.در مورد آزمایشات سرولوژی ما در شرایطی نیستیم که یک جواب مثبت و منفی تکلیف مردم را روشن کند.»

وی گفت:« مسئله تعرفه مسئله خیلی مهمی است اخیرا متوجه شدیم به خاطر اینکه نیروهای مسلح یک تعرفه بهتری برای این آزمایش تعریف کرده است و آن را تحت پوشش بیمه خود برده است ازمایشگاه ها آن را در اعلام هزینه خود ملاک قرار می دهند وزارت بهداشت به فکر این موضوع است و از مسیرهای قانونی تلاش می کند هزینه تمام شده آزمایش مشخص شود و برای آن کدهای اختصاصی بگذارد فعلا کدهای اختصاصی برای این کار وجود ندارد در ابلاغ معاونت درمان به صراحت آن کدی که می شود از آن در این شرایط به طور قانونی استفاده کرد آمده و امیدوارم آزمایشگاه ها آن را رعایت کنند.»

وی گفت:« بحث دیگر تامین کیت کرونا است این کیت ها در حال حاضر هیچکدام آن تاییدیه های لازم را که ما برای بقیه کیت ها که سال هاست داریم استفاده می کنیم ندارند ولی چاره دیگری نداریم باید این کیت ها را وارد بازار کنیم و در اختیار محققین قرار دهیم و از اینها برای مصارفی مثل سرواپیدمیولوژی و یا بدست اوردن یک تصویری از ابتلای یک جمعیت به ویروس برای تعیین کردن از آن استفاده کنیم پس مجبوریم به آن مجوز دهیم تا قابل خرید و فروش باشد اما این به این معنی نیست که این کیت ها ارزش تشخیصی دارد.»

وی افزود:« ما باید مواظب باشیم مردم به این دل نبندند چون نتایج آن می تواند باعث اطمینان کاذب شود. اخیرا با مطالعات انجام شده مشخص شده کسانی که حتی آنتی بادی در بدنشان ظاهر می شود بعد از چند هفته تیتر آنتی بادی در بدن آنها پایین می اید و حتی به حد غیرقابل اندازه گیری می رسد که این نشان می دهد ممکن است آن اعتمادی که ما به نتیجه می کنیم و فکر می کنیم یک ایمنی یا مصونیت پایدار می دهد اعتماد درستی نباشد باید صبر کنیم تا اطلاعاتمان بیشتر و کیت هایمان بهتر شود تا بتوانیم از خدمات آزمایشگاهی سرولوژی بهتر استفاده کنیم.»

وی در پاسخ به اینکه چند روش ازمایشگاهی برای تشخیص کرونا مورد تایید وزارت بهداشت است، گفت:« در حال حاضر بالای ۱۸۰ ازمایشگاه داریم که داوطلب ارایه خدمت هستند از این میان ۷۰ آزمایشگاه، خصوصی هستند و چیزی بین ۸۰ تا ۹۰ آزمایشگاه برای وزار بهدشت هستند، تعدادی ازمایشگاه داریم که برای دستگاهای بیرون از وزارت بهداشت هستند ، تعدادی ازمایشگاه هم برای دانشگاه ازاد و یا تامین اجتماعی است که اینها مجموعه آزمایشگاه هایی هستند که در پاسخ ازمایشگاهی از طریق انجام آزمایش تشخیص مولکولی یعنی PCR فعالیت می کنند. ۱۷۰ تا از این آزمایشگاه ها مجوز ما را دارند. »

وی افزود:« مجوزهای ما دو مرحله ای است یعنی اول آزمایشگاه باید اعلام کند امادگی دارد بعد دانشگاه تایید می کند و بررسی می کنند که آیا اصول تضمین کیفیت در آزمایشگاه تشخیص مولکولی را رعایت می کنند یا خیر آیا ایمنی و امنیت زیستی را رعایت می کنند یا خیر. وقتی تایید می کنند ما اینها را به انستیتو پاستور ایران می سپاریم و انستیتوپاستور صلاحیت آنها را در انجام آزمایش تخصصی ارزیابی می کند و وقتی صلاحیت آنها تایید شد به مااجاره می دهد که به انها اجازه انجام ازمایش را بدهیم. تا این لحظه فقط و فقط به آزمایشگاه ها برای اینکه با دانشگاه ها همکاری کنند نه برای اینکه کسی مستقیم به آنها مراجعه کند مجوز داده ایم. می دانیم که خدمات ازمایشگاهی در دوره بازگشت به کار دامنه اش و اولویت ها و اندیکاسیون آن متفاوت با زمان نوشتن دستورالعمل است در حال تدوین دستورالعمل ها هستیم اگر وزارت بهداست برای پشتیبانی آزمایشگاهی از برنامه بازگشت به کار برنامه ای دارد ما از ظرفیت بخش خصوصی حداکثر استفاده را کنیم تا قبل از آن بیشتر آزمایشاتی که در بخش خصوصی انجام می شود غیرضروری است.»

دکتر سمیعی افزود:« حدود ۲۸ تا ۳۰ هزار ظرفیت انجام ازمایشگاهی در حال حاضر داریم که این را ارتقا می دهیم به دلیل اینکه وزیر بهداشت یک نگرانی از بابت همزمانی انفلوانزا و کووید ۱۹ دارد. دستور داریم هرچه سریع تر ظرفیتمان را بالاتر ببریم.آزمایشاتی که برای تشخیص قطعی کرونا استفاده می کنیم فقط آزمایش تشخیص مولکولی است ما هیچ آزمایش دیگری نداریم آزمایشات تشخیص مولکولی آزمایشات گران قیمت و تخصصی هستند و خیلی مهم است افرادی که این آزمایش را انجام می دهند و بر انجام آن نظارت می کنند و از کیفیت آن اطمینان می دهند افراد مسلطی باشند و دانش و مهارت کافی داشته باشند.»

وی در ادامه گفت:« کیت هایی که برای آزمایشات مولکولی استفاده می شود در حال حاضر عمدتا تولید داخل است بنابراین ما هر سری ساخت کیت ها را که می خواهیم در بین آزمایشگاه هایمان توزیع کنیم در انستیتو پاستور ایران امتحانشان می کنیم و وقتی مطمین شدیم این کیت ها کیفیت لازم را دارند و نتیجه مطلوب می دهند انها را بین ازمایشگاه هایمان توزیع می کنیم. هر مشکلی که در مورد کیت ها بوجود بیاید دوباره این روند رسیدگی به شکایت فعال می شود. آزمایشات سرولوژی اگرچه اسم آزمایش اختصاصی کووید ۱۹ بر روی آن است اما کاربرد محدودی در مدیریت بالینی و تعیین وضعیت افراد دارد با تمام اینها ما می توانیم برای تعیین وضعیت جامعه که با ویروس مواجهه شده از این آزمایش استفاده کنیم.»

وی گفت:« در حال حاضر دو مطالعه برای بررسی های سرواپیدمیولوژی در وزارت بهداشت شروع شده یکی ارزش ازمایش سرولوژی را بررسی می کند و دیگر که مطالعه ای است که در فواصل یک ماهه از استان های کشور تصویری به دست خواهیم آورد که وضعیت مواجهه با ویروس چگونه است و تغییرات آن در طول زمان چطور خواهد بود.»

وی در پاسخ به اینکه آیا با کمبود کیت های تشخیص کرونا مواجه هستیم، گفت:« با موج جدید که ابتلا به کرونا در برخی استان ها افزایش پیدا کرد و کشور گرفتار شد همانطور که بقیه ظرفیت های نظام سلامت هم تحت الشعاع قرار گرفتند ظرفیت آزمایشگاه های ما هم تحت الشعاع قرار گرفتند و حتی ظرفیت تولید و زنجیره تامینس کیت ها تحت تاثیر قرار گرفت ما قبلا هم چنین مسئله ای داشتیم که به محض اینکه تقاضا زیاد می شد از طرف زنجیره تامین با یک گپی مواجه می شد دستورالعملی توسط معاونت بهداشت به طور موقتی با عنوان اینکه به خاطر کمبود کیت و ظرفیت محدودازمایشگاه ها مجبوریم اصلاح موقتی در سیسم انجام دهیم دستورالعملی آمد افرادی که واقعا نیازمند ازمایش بودند در لیست آزمایش قرار گرفتند.»

وی گفت:« وزارت بهداشت ملزم است هرچند وقت یک بار برای اینکه از امکاناتش حداکثر استفاده را بکند و منابع کشور را هدر ندهد مجبور است تجربیات دنیا را ببینید و براساس آن عمل کند. مردم عادت کرده بودند به مراکز ما مراجعه کنند واقعیت این است که مراجعه بیش از اندازه هم شد ما متوجه شدیم به مراکز سرپایی افرادی که خیلی اولویت نداشتند هم مراجعه کردند.»

دکتر سمیعی گفت:« سازمان جهانی بهداشت تشویق می کند کشورها را به اینکه متعادل باشند و با ظرفیت های آزمایشگاهی خودشان را تطبیق بدهند. سازمان می گوید کسانی که در بیمارستان هستند و به مراقبت های پیشرفته احتیاج دارند اینها را در اولویت اول انجام ازمایش قرار دهید. دوم گروه پزشکی هستند که به انها احتیاج داریم و باید از آنها محافظت شود. گروه سوم گروهی هستند که مثلا اولین مورد محلی هستند که علامت دار می شوند مثلا یک نفر در مدرسه علامت دار شده است. اگر نفر اول که علامت دار بود و مثبت شد را پیدا کردید برای اینکه منابع ازمایشگاهی را حفظ کنیم تمام افراد علامت داری که با این فرد در تماس بودند بدون انجام آزمایش باید ایزوله شوند. بقیه مردم احتیاج دارند که تکلیفشان مشخص شود که آیا لازم است ایزوله شوند یا خیر.»

وی افزود:« افرادی که علامت ندارند اگر شغل مهمی ندارند باید آنها را متقاعد کرد ایزوله شوند به دلیل اینکه با حداقل استفاده از منابع گران آزمایشگاهی ما بیشترین ایزولاسیون را انجام دهیم و زنجیره انتقال را متوقف کنیم.اما اگر کسانی که علامت ندارند مثلا در محیط کار یک فردی مثبت شده و افرادی که در تماس با وی بودند باید در ایزوله باشند و بعد از گذشت دوران در صورتی که تب و تنگی نفس و سرفه نداشته باشند و ده روز هم از شروع علایم گذشته باشند می توانند بدون آزمایش البته با رعایت موارد بهداشتی از قرنطینه به کار برگردند.»

وی گفت:« افرادی که علامت ندارند وشغل مهمی هم دارند اینها باید به محیط کار برگردند و باید مراقب باشند که آیا علایمشان ظاهر می شود یا خیر اگر علایم ظاهر شد ایزوله می شوند به این ترتیب با آزمایشات کمتری می توانیم حداکثر استفاده را در جهت قطع زنجیره انتقال کنیم.»

وی در پاسخ به اینکه چرا با گذشت پنج ماه همچنان برای تست های سرولوژی تعرفه ای تعیین نشده است، گفت:« وقتی یک خدمتی ضروری تشخیص داده می شود که در کتاب ارزش نسبی ثبت شود برای آن تعرفه ای بر مبنای هزینه تمام شده تعیین می شود و کارشناسان مربوطه تعیین می کنند که هزینه تمام شده چقدر است چقدر حق الزحمه فرد یا تیمی که خدمت ارایه می کند، می شود و به نتیجه می رسند اما وزارت بهداشت صلاحیت تصویب تعرفه ندارد به این معنی که اگر تعرفه ای را هم پیشنهاد کنیم و مورد قبول هم باشد تا زمانی که هیات دولت آن را تصویب نکند قانونی نیست. ما کدی داریم با شماره ۸۰۳۷۲۰ که قبلا پیش بینی شده تحت عنوان سایر آزمایش های سرلوژی و ایمنولوژی که در فهرست خدمات مشخص نشده اند که سهم فنی دارد و نزدیک ۳۰ هزارتومان است ما زمانی که هزینه تمام شده آزمایش سرولوژی کووید -۱۹ را برآورد می کردیم تولید کننده همان اول در بالاترین قیمت کیتی که ارایه می کرد گفت چیزی بین ۱۷ تا ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان هزینه کیت مصرفی است.»

وی افزود:« تعرفه تست های سرولوژی در مسیر تصویب نهایی و پیشنهاد به هیات وزیران است ولی باید مراقب باشیم هزینه ای به مردم تحمیل نکنیم برداشت من این است که اگر این رقابت در جامعه اتفاق بیفتد و تولیدکنندگان قیمت کیت را پایین بیاورند با همین تعرفه هم می شود خدمت را ارایه کرد. آن چیزی که الان وزارت بهداشت رسما ابلاغ کرده است کد ۸۰۳۷۲۰ کتاب ارزش نسبی است. بخش خصوصی باید حدود ۲۹ هزار تومان برای آزمایش سرولوژی دریافت کند و برآوردی که ما از قیمت کیت داشتیم چیزی حدود۱۷هزار و ۵۰۰ تومان بود و اگر آزمایشگاه‌ها بخواهند این آزمایش را انجام بدهند باید هزینه ۲۹ هزار تومانی را دریافت کنند.»

وی گفت:« تست های سرولوژی بی ارزش نیستند ولی به آن اندازه ای که در مورد هپاتیت B و اچ آی وی قاطع هستند و براساس آن می توان اقدامی کرد، هنوز کاربرد ندارند. استفاده از آزمایشات سرولوژی ممنوع نیست استفاده نا به جا از آن ممنوع است. برخی ازمایشات در مورد این تست ها تبلیغات و فریبکاری می کنند برای جذب بیماران. بیماری کرونا ناشناخته است و تازه زوایای آن شناسایی می شود. »

وی گفت:« اگر اجازه تولید و استفاده ندهید صنعت را که به کمک شما می آید بلوکه می کنید اگر اجازه دهید که مصارف محدود تست سرولوژی انجام شود ولی در موارد ضروری انجام شود این کار درستی است. با اجازه دادن و ندادن نمی شود کووید -۱۹ را کنترل کرد ولی باید جلوی اجحاف به مردم هم گرفته شود.»
دکتر سمیعی گفت:«‌ چندین بار به نظام پزشکی رفتیم و توضیح دادیم که ما در شرایطی هستیم که حتی اگر مشکل اقتصادی داریم و در اداره ازمایشگاه هایمان چالش داریم باید برخی کارها را انجام ندهیم. ما الان گرفتار کاربرد یک ازمایش غیرضروری شده ایم. ما نباید جلوی پیشرفت سرولوژی را بگیرم باید تلاش شود نتایج آن به درد مدیریت کرونا بخورد.»

وی خاطرنشان کرد:« دو مطالعه شروع شده که یکی در میانه راه است وزیر مستقیما بر روی آن نظر دارند و نگران هستند که در این فاصله ای که دنبال پیدا کردن تست هستیم و صنعت هم به کمک ما آمده است نکند فرصت ها را از دست بدهیم. این مطالعه در جاهایی در حال پایلوت است. بدون پژوهش اطلاعات ما زیاد نمی شود. ماجرای تمایل پیدا کردن به سمت تست های سرولوژی به خاطر یک کاربرد متفاوتی بود برای گواهی سلامت هنوز امیدواریم تست هایی بیاید که برای مدیرت کرونا از آن استفاده کنیم.»

وی افزود:«دلمان نمی خواهد از دنیا عقب بمانیم برنده کسی است که بهترین راه را برای بازگشت به کار پیدا کند و بهترین راه را برای از منفی درآوردن رشد کشورش را پیدا کند ما همچین تجربه ای نداشتیم. هر کشوری فاصله خودش را با بازگشت ایمن به کار به هر روشی که به صلاح است، کوتاه کند جزو برنده هاست. اگر بتوانیم هزینه کمتری پرداخت کنیم در این مسیر موفق می شویم در غیراینصورت باید منتظر باشیم یک کمپانی خارجی برای ما واکسن و کیت و دارو و ...تولید کند بنابراین ما مجبوریم از همه ظرفیتمان برای تولید همه چیزی که برای مدیریت کرونا است ،استفاده کنیم و جیب مردم هم یک قسمت این قضیه است. مردم ما ۷۰ درصد پول ازمایششان را پرداخت می کردند.»

وی گفت:«‌ در مورد ازمایش مولکولی ارزیابی های ما و تامین اجتماعی به عنوان ازمایشگاه وابسته به بیمه نشان می دهد این هزینه می تواند از این هم کمتر باشد مشروط به اینکه زنجیره تامین اجازه ندهد که کیت های بازار گران شود و یا چیزهایی که برای ازمایشگاه لازم داریم گران شود. برای ازمایشگاه ها کیت تشخیص مولکولی تولید داخل استفاده می شود و کیت های خارجی خیلی کم در شبکه ما استفاده می شود.ولی بخش خصوصی ممکن است از زنجیره تامین ما استفاده نکند و از کیت وارداتی استفاده کند ما هم اگر لازم بدانیم حتما سراغ کیت های چینی می رویم.کیت های چینی ای که انستیتو پاستور هر سری ساخت آن را تولید می کند و اطمینان می دهد که کیفیت دارند و سپس در سیستم استفاده می شود.»

دکتر سمیعی افزود:« در حال حاضر چند نوبت است که برای ازمایشگاه های تشخیص مولکولی کیت هایی که توزیع می کنیم کیت های تولید داخل است و الان هیات امنای صرفه جویی ارزی در حال برگزاری یک مناقصه است که اینها بتوانند به شکل زمان بندی شده ای نیاز شبکه ما را تامین کنند.ما تلاش می کنیم وابستگی مان را به خارج به حداقل برسانیم. باید تلاش کنیم دلیش شهریور و مهر است که بسیار نگرانش هستیم می خواهیم در آن زمان کمترین وابستگی را به خارج داشته باشیم. کسی که می خواهد ما در این مبارزه ناموفق شویم از تمام ابزارهای خود استفاده می کنند. ازمایشگاه ها خیلی وقت است هجمه این افراد را تجربه کرده اند به محض اینکه تلاش می کنیم یک مشکلی را حل کنیم یا تحریم های بانکی یا تهدید شرکت هایی که قرار بوده ملزومات راهبردی ما تامین کنند باعث شده زنجیره تامین ما با مشکل مواجه شوند.»

وی افزود:« هزینه تست مولکولی ۵۸۶۵۰۰ تومان است این هزینه در بخش خصوصی است در بخش دولتی رایگان است.»
وی درباره امکان تولید کیت‌های تشخیصی همزمان آنفلوآنزا و کووید ۱۹ گفت:« اگر نتوانیم تکلیف آنفلوآنزا و کووید ۱۹ همزمان با هم در یک تست مشخص کنیم در شهریور و مهر دچار چالش خواهیم شد. اگر امروز آزمایشگاهی روزانه ۱۰۰ یا ۲۰۰ تست کرونا انجام می‌دهد در آن زمان ممکن است به نصف ظرفیت خود برسد یک روش چند آزمایشی وجود دارد که نمونه در یک لوله قرار می‌گیرد و برای انجام هر دو آزمایش استفاده می‌شود که باید به شکل صنعتی تولید شده و از اعتبار آن و نتایجش اطمینان حاصل کنیم. در این روش آزمایشگاه‌ها استخراج نمونه را یک بار انجام می‌دهند و به دنبال دو عامل می‌گردند. دو مرکز مراحل اولیه این کار را انجام دادند و خوش بین هستیم این موضوع صنعتی شود که تا دو ماه آینده چالش کمتری در این زمینه داشته باشیم. ما از روز اول که تولیدکنندگان و محققان را برای تولید کیت تشخیصی کرونا دعوت کردیم به آنها اعلام کردیم که در شهریور و مهر منتظر کیت‌های دو گانه آنفلوآنزا و کووید ۱۹ هستیم و خوش بین هستیم که این کیت‌ها تا شهریور ماه به دست ما خواهند رسید.»