تشریح وضعیت تست های کرونا/ کارکرد تست PCR

یک متخصص بیماری های داخلی، در مورد تست های تشخیصی، توضیحات کاملی ارائه داد.

علی پیرصالحی، با اشاره به اینکه دو نوع تست رایج تشخیصی آزمایشگاهی کرونا در دسترس است، اظهار کرد: تست‌های PCR که اسید نوکلئیک ویروس را مورد بررسی قرار می‌دهند و سنجش آنتی بادی‌ها که به بررسی آنتی بادی‌های IgM و IgG و اخیراً IgA می‌پردازند.

وی گفت: به طور کلی تست‌های تشخیصی کرونا کاربردهای مختلفی دارد و علاوه بر تأیید تشخیص، به منظور بررسی‌های دوره‌های مختلف بیماری، توسط پزشک درخواست می‌شود.

پیرصالحی درباره کارکرد تست‌های PCR توضیح داد: این تست‌ها اسید نوکلئیک ویروس را شناسایی می‌کند از طریق سواپ حلق و نازوفارنکس از راه دهان و بینی نمونه گیری انجام می‌شود.

وی عنوان کرد: علاوه بر روش استاندارد نمونه گیری به وسیله سواب از حلق و نازوفارنکس، در برخی موارد مشاهده می‌شود که از روش شستشوی حلق برای نمونه گیری استفاده می‌شود که این روش با خطای زیاد و نتایج کاذب همراه می‌باشد.

پیرصالحی افزود: در روش مولکولی که تحت عنوان تست PCR انجام می‌شود بسته به کیت مصرفی دو ژن یا سه ژن ویروس مورد بررسی قرار می‌گیرد که در حال حاضر به دلیل استفاده از کیت‌های مختلف و همچنین تأیید یا عدم تأیید مجدد گزارش‌های مشکوک، تفاوت در گزارش‌ها مشاهده می‌شود و اهمیت انجام این آزمایش‌ها با نظر پزشک و در آزمایشگاه‌های مورد تأیید ارزش بیشتری پیدا می‌کند.

وی عنوان کرد: دقت تست‌های PCR در نمونه‌های تهیه شده از ترشحات ریه توسط نمونه برداری بیش از ۹۰ درصد بوده و در سایر نمونه‌ها، دقت آن بسته به نوع نمونه گیری، تیتر ویروس، نوع کیت مصرفی و … تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دقیق‌ترین و ارزشمندترین تست شناسایی کووید ۱۹ را خصوصاً در مراحل ابتدایی، تست‌های PCRدانست.

وی تست‌های ارزیابی تیتر آنتی بادی‌ها با کیت‌های سریع (Rapid test) را یکی دیگر از تست های در دسترس دانست و توضیح داد: این تست‌ها به تست‌های سریع معروف هستند و از طریق خون انجام می‌شود. نتیجه این تست‌ها در عرض چند دقیقه مشخص می‌شود. با این وجود این تست‌ها در مقایسه با تست‌های PCRو همچنین سنجش تیتر آنتی بادی‌ها دارای ارزش کمتری هستند و موارد منفی کاذب به دلیل دقت و حساسیت پایین این تست‌ها بسیار زیاد می‌باشد ولی با این وجود مثبت بودن تست می‌تواند به میزان قابل توجهی برای کادر درمان ارزشمند باشد.

متخصص بیماری‌های داخلی درباره سایر تست‌های تشخیصی کرونا نیز گفت: یکی از تست‌های رایج، تست آنتی بادی یا پادتن‌هایی هستند که بر علیه ویروس ترشح می‌شوند که اخیراً به شکل فراگیری رایج شده و این تست‌ها زمانی که آنتی بادی برعلیه ویروس ترشح می‌شود قابل شناسایی است.

پیرصالحی با اشاره به اینکه با استفاده از تست‌های آنتی بادی می‌توان زمان بیماری را پیش بینی کرد اظهار کرد: با این تست‌ها می‌توانیم مراحل ابتدایی، حاد و بهبودی بیماری را شناسایی کنیم. وی افزود: این تست‌ها به انواع مختلف IgA، IgM و IgGتقسیم می‌شوند.

به گفته این استاد دانشگاه، تست‌های IgM در واقع آنتی بادی و یا پروتئین‌هایی هستند که بدن در ابتدای مواجهه با ویروس ترشح می‌کند و لذا در مرحله ابتدایی افزایش پیدا می‌کند و بالا بودن سطح آن نشان دهنده مراحل ابتدایی و یا حاد کروناست.

وی افزود: این آنتی بادی معمولاً از روز هفتم شروع به افزایش می‌کند با این وجود، در بسیاری از افراد به رغم ابتلاء به ویروس این آنتی بادی‌ها با روش‌های موجود قابل شناسایی نیست لذا منفی بودن سنجش تیتر آنتی بادی دلیل بر رد گزارش مثبت مولکولی یا نادیده گرفتن علائم بالینی نمی‌شود و تفسیر این موارد باید توسط پزشک انجام شود.

متخصص بیماری‌های داخلی همچنین درباره تست‌های IgG نیز توضیح داد: به طور معمول از روز ۱۴ بعد از ابتلاء به کرونا، بدن بر علیه این ویروس آنتی بادی به نام IgG ترشح می‌کند که این آنتی بادی می‌تواند تا حدودی ایمنی نسبی برعلیه این ویروس ایجاد کند. نتیجه این تست‌ها بستگی به ایمنی که در بدن برعلیه این ویروس ایجاد می‌شود دارد، ولی درباره این موضوع که ماندگاری این پادتن‌ها به چه میزان است هنوز اطلاعات کافی در دسترس نیست.

وی در پاسخ به این سوال که میزان دقت تست‌های شناسایی ویروس کووید ۱۹ در مراحل مختلف بیماری چگونه ارزیابی می‌شود، توضیح داد: مطالعات بر روی تست‌های IgM و IgGنشان می‌دهد که این تست‌ها در هفته اول خیلی کمک کننده نیستند و در هفته اول نهایتاً ۳۰ درصد از بیماران با این تست‌ها شناسایی می‌شوند ولی از هفته دوم به بعد تقریباً تا ۷۰ درصد دقت شناسایی بالا رفته و از هفته سوم به بعد چیزی حدود ۹۰ درصد، دقت افزایش می‌یابد لذا در مراحل اولیه بیماری ،انجام تست‌های IgM و IgG توصیه نمی‌شود. با این وجود در مواردی که تیتر آنتی بادی پایین باشد ممکن است نتیجه منفی گزارش شود.

پیرصالحی درباره مثبت شدن تست‌های آنتی بادی نیز خاطرنشان کرد: اگر چنانچه IgG و IgM بالا باشد نشان دهنده این موضوع ست که بیمار در مراحل حاد بیماری قرار دارد، ولی در مواردی که صرفاً تست IgG بالا باشد، بیمار وارد فاز بهبودی شده.

این متخصص بیماری‌های داخلی، توضیح داد: نتیجه تمامی تست‌هایی که انجام می‌شود می‌تواند مثبت کاذب و یا منفی کاذب شوند ولی این موضوع که این تست‌ها در چه بازه زمانی در طول بیماری انجام شود در تفسیرها مهم است.

پیرصالحی یادآور شد: تفسیر چگونگی نتیجه تمامی تست‌ها با پزشک است و در بعضی از موارد ممکن است فرد دچار بیماری خفیف شده باشد ولی آنتی بادی‌ها مثبت نشوند، بنابراین تمامی این موارد باید با ملاحظات خاصی انجام شود.

به گفته وی، به طور کلی تکنیک، زمان ابتلاء و فردی که نمونه گیری را انجام می‌دهد در پاسخ مثبت و منفی کاذب اثر گذار است.

پرهیز از انجام تست‌های خودسرانه از مهمترین توصیه‌هایی بود که پیرصالحی بر ضرورت توجه به آن از سوی مردم تاکید کرد و افزود: ممکن است تفسیر این گزارشات فرد و یا کادر درمان را گمراه کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، انجام آزمایشات خودسرانه تست‌های کرونا را مورد انتقاد قرار داد و افزود: تست‌های تشخیصی کرونا صرفاً با نظر پزشک متخصص و یا گروه پزشکی باید انجام شود.

وی در توضیح اینکه از چه زمانی می‌توان از تست‌های آنتی بادی استفاده کرد نیز گفت: تست‌های آنتی بادی باید به صلاحدید پزشک انجام شود. اگر چنانچه تست pcrفردی منفی باشد ولی علائم بیماری وجود داشته باشد برای اطمینان از احتمال ابتلاء به کرونا تست‌ها آنتی بادی می‌تواند کمک کننده باشد.

این متخصص بیماری‌های داخلی تاکید کرد: به طور کلی کادر درمان به دلیل نتایج کاذب تست‌ها صرفاً وابسته به نتیجه نهایی تست‌ها نیستند و از فاکتورهای دیگری نیز بهره می‌برند به طور مثال تست‌هایی وجود دارد که ردپای بیماری کرونا را در بیماران علامت دار نشان می‌دهد. همچنین تظاهرات سی تی اسکن در خیلی از این بیماران به صورت تیپیک است یعنی با کمک یافته‌های رادیولوژی می‌توان وجود بیماری را در افراد تشخیص داد چرا که به صورت بیولوژیک این موارد در پیگیری‌ها مؤثر است.

پیرصالحی با اشاره به اینکه تست‌ها به میزان قابل توجهی می‌تواند مؤثر باشد خاطرنشان کرد: اگر چنانچه تست‌ها مثبت باشد این مهم می‌تواند در تأیید تشخیص‌ها مؤثر تر واقع شود ولی منفی بودن تست به هیچ عنوان رد کننده ابتلاء به بیماری نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یکی از مشکلات و چالش‌های تست‌ها را، انجام خودسرانه توسط افراد دانست و تاکید کرد: عددها ممکن است عددهای مبهمی باشد ویا فرد علائم داشته باشد ولی تست منفی باشد بنابراین باید تمامی ملاحضات مورد تفسیر قرار گیرد ولی به طور کلی برای بیماران حاد منتظر تست‌ها نمی‌مانیم و با علائم کلی و آزمایشات مختلف و به صورت تجمیعی این اقدامات انجام می‌شود.