بررسی تاثیرات فناوری نانو روی نوعی سلول بنیادی

محققان کشور تاثیر نانوذرات روی سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال را مورد بررسی قرار دادند که نقش تازه‌ای برای این ماده در سیستم تولید مثلی مردان پیشنهاد کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، استفاده فزاینده از نانوذرات روی (زینک اکساید) در زندگی روزمره، منجر به افزایش تماس آنها با بدن انسان شده است. سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال مسئول تولید اسپرم در طول حیات مردان هستند و این کار را با برقراری تعادل میان نوزایی و تمایز خود انجام می‌دهند. به منظور بررسی اثر نانوذرات زینک اکساید بر سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال در شرایط آزمایشگاهی، محققان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علم و فرهنگ، پس از سنتز نانوذرات زینک اکساید، سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال را از بیضه موش استخراج و در شرایط آزمایشگاهی کشت دادند. سپس این سلول‌ها را در معرض نانوذرات قرار دادند.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی International Journal of Biochemistry and Cell Biology به چاپ رسیده است، نشان داد، میزان کاهش زنده‌مانی سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال بستگی به زمان و میزانی (دوز) دارد که در معرض نانوذرات زینک‌اکساید بوده‌اند. همچنین مشاهدات آزمایشگاهی مشخص کرد ذرات کروی و ورقه‌های نانوزینک اکساید اثر سمی مشابهی بر سلول‌ها دارند و شکل بر میزان سمی‌بودن آنها موثر نیست.

علاوه بر این، نشان داده شد تماس کوتاه مدت (یک روز) سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال با غلظت اندک (۱۰ ماکروگرم در هر میلی لیتر) نانو ذرات زینک اکساید، منجر به بیان ژن‌های اختصاصی خودنوزایی این سلول‌ها و همچنین بیان ژن‌های تمایزی می‌شود که سلول‌های اسپرماتوگونی در طول اسپرم‌زایی بیان می‌کنند.

این پژوهش برای نخستین بار اثر نانوذرات زینک‌اکساید بر سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونیال را مورد بررسی قرار داد و نقش تازه‌ای برای این ماده در سیستم تولیدمثلی مردان پیشنهاد کرد. پژوهش‌های بیشتری برای تأیید اثر این نانو ذرات بر ژنوم و عملکرد سلول‌های اسپرماتوگونیال انسان لازم است.

این طرح توسط  دکتر حمید گورابی، دکتر فرشته اسفندیاری، اعظم جوادی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علم و فرهنگ انجام گرفته است.