تشخیص غیر مخرب یک نوع سرطان ممکن شد
محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به طراحی و ساخت سامانه ماموگرافی نوری برای تشخیص غیرمخرب توده های سرطانی بافت سینه شدند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، مهسا نیک دهقان فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «ساخت سامانه ماموگرافی نوری به‌منظور تشخیص غیر مخرب توده‌های سرطانی بافت سینه» عنوان کرد: ازآنجاکه شیوع روزافزون سرطان سینه در بین بانوان همواره موجب ترس از ابتلا به این بیماری شده لذا غربالگری و تشخیص به‌موقع از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی افزود: در حال حاضر روش‌های تشخیص مورداستفاده، ماموگرافی اشعه ایکس، سونوگرافی، MRI و PEM است که سونوگرافی و MRI مقدمه‌ای بر شناسایی اولیه بافت مشکوک به سرطان پیش از ماموگرافی اشعه ایکس است.
مجری طرح در خصوص ماموگرافی گفت: ماموگرافی اشعه ایکس روشی استاندارد برای تشخیص تومور و ناهنجاری بافت سینه است که به دلیل استفاده از اشعه یونیزان می‌تواند خطرناک باشد و عوارضی را برای فرد به وجود آورد.
نیک دهقان با بیان اینکه فناوری PEM نیز کمتر در دسترس بوده و هزینه بالایی دارد، بیان کرد: ازاین‌رو درصدد برآمدیم تا با ساخت سامانه ماموگرافی نوری به تشخیص غیر مخرب توده‌های سرطانی بافت سینه بپردازیم.
محقق دانشگاه امیر کبیر ادامه داد: ماموگرافی نوری روشی است که علاوه بر استفاده از تابش غیر یونیزان، باعث شده تا بیمار، تصویربرداری بدون فشرده‌سازی بافت و درنهایت بدون دردی را تجربه کند. به گفته فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر، روش ماموگرافی نوری با توجه به غیر مخرب بودن روشی ایمن است که در کنار سایر روش‌های تصویربرداری، امر تشخیص به هنگام و غربالگری را تسهیل کرده و درنتیجه منجر به درمان مؤثر و کاهش مرگ‌ومیر می‌شود.
این محقق افزود: در این پژوهش کارایی این روش در زمینه تجربی در کنار شبیه‌سازی رایانه‌ای بررسی‌شده است و می‌توان گفت این پژوهش درواقع گامی نخستین در جهت توسعه فناوری ماموگرافی نوری است که در صورت ارتقاء می‌تواند به مرحله تجاری‌سازی برسد.
وی با اشاره به روش کار برای تشخیص تومورهای بافت سینه به‌وسیله سامانه طراحی‌شده مذکور گفت: در این پژوهش، فرایند شبیه‌سازی فوتون‌های پخشی درون بافت برای هندسه توموگرافی و سه‌بعدی با روش «المان محدود» انجام‌شده و تصاویر مبتنی بر خواص نوری ازجمله ضریب جذب، بازسازی‌شده است.
نیک دهقان اضافه کرد: در ادامه‌ی این طرح، چیدمان سخت‌افزاری (set-up) لازم جهت اجرای امور محاسباتی برای تشخیص ناهمگنی در بافت سینه طراحی و پیاده‌سازی شده است که درنهایت مقایسه نتایج حاصل از پیاده‌سازی تجربی با نتایج شبیه‌سازی رایانه‌ای تأییدی بر کارآمدی چیدمان مذکور بوده است.
وی با اشاره به کاربردهای این پروژه گفت: کاربرد این پژوهش درزمینه صنعت تجهیزات پزشکی به‌عنوان روشی غیر مخرب و بی‌خطر برای تشخیص ناهمگنی‌های بافت سینه است. وی با اشاره به ویژگی‌های این طرح گفت: ویژگی این پژوهش درواقع معرفی یک روش تصویربرداری غیر مخرب است که علاوه بر استفاده از پرتو غیر یونیزان، دارای فناوری ساده و کم‌هزینه با کارایی و قابلیت بالایی است.
به گفته وی، این روش برای اندازهگیری خواص نوری بافت زنده با استفاده از نور فروسرخ نزدیک (NIR) به کار میرود و اطلاعات عملکردی بافت را در اختیار قرار می‌دهد.
این محقق ادامه داد: نمونه‌های داخلی این طرح به شکل آزمایشگاهی یا نمونه‌های تحقیقاتی ارائه‌شده است ولی نمونه‌های خارجی آن به شکل تجاری و دستگاه صنعتی در برخی کشورها موجود است.
نیک دهقان با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: استفاده از روش محاسباتی «المان محدود» به سرعت محاسبات می‌افزاید
وی ادامه داد: تجسم بخشیدن و نمایش پیوسته بافت و سطوح اکسیژن خون، آشکارسازی ناهمگنی‌ها و توده‌ها تنها بخشی از کاربردهای تصویربرداری نوری است.