چگونه استفاده غیر اصولی از شوینده ها می تواند کشنده باشد؟
به گزارش ایفدانا - "دکتر زکیه آصف جاه" گفت: با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و فرا رسیدن عید نوروز، استفاده از انواع مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده به منظور نظافت منزل و خانه تکانی در بین خانواده‌های ایرانی افزایش می یابد؛ اما استفاده نادرست و غیر اصولی از این پاک‌کننده‌های شیمیایی، می‌تواند منجر به افزایش احتمال بروز مسمومیت های اتفاقی در زمان خانه تکانی، به ویژه در بانوان شود. بسیاری از مواد شوینده هم به تنهایی و هم در ترکیب با سایر شوینده‌ها، بخاراتی از خود متصاعد می‌کنند که سمی بوده و نباید توسط فرد تنفس و استنشاق شوند و در صورت خورده شدن نیز، بسیار سمی و خطرناک خواهند بود.
وی افزود: محلول‌های سفیدکننده کلردار یا هیپوکلریت‌‌سدیم، یکی از خطرناک‌ترین مواد شیمیایی به ویژه در ترکیب با سایر مواد شوینده هستند؛ زیرا طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی می‌توانند با آنها واکنش نشان دهند، که بلافاصله منجر به تولید گازهای سمی و کشنده می‌گردد. البته برخی از این واکنش‌ها نیز می‌توانند منجر به سوختگی‌های شدید پوست شوند.
این کارشناس مرکز اطلاعرسانی داروها و سموم تآکید‌کرد، محلول‌های سفیدکننده را هرگز نباید با انواع اسیدها مانند جوهرنمک و حتی سرکه‌ها و ...، آمونیاک، یا سایر مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده ترکیب نمود. هنگامی که هیپوکلریت‌‌سدیم با یک اسید مخلوط گردد، گاز کلر آزاد می‌شود. گاز کلر و آب موجود در مجاری هوایی و گوارشی با یکدیگر ترکیب شده و به هیدروکلریک‌اسید و هیپوکلرواسید تبدیل می‌شود؛ که این اسیدها، علاوه بر ایجاد سوختگی در بینی، دهان، گلو، ریه‌ها، پوست و چشم‌ها، می توانند با تولید رادیکال‌های آزاد و بسیار واکنش‌پذیر سبب ایجاد آسیب‌های اکسیداتیو شدید و گاهی اوقات غیر قابل بازگشت در مجاری تنفسی فوقانی و تحتانی و بروز عوارض ناشی از آن شوند. این عوارض در سطوح پایین گاز کلر و مدت زمان کوتاه تماس با آن، شامل تحریک غشاهای مخاطی (چشم ها، گلو و بینی)، سرفه، تنگی تنفس، سوزش و آبریزش بینی و چشم‌ها بوده و در سطوح بالاتر شامل درد قفسه سینه، مشکلات شدید تنفسی، استفراغ، عفونت و تجمع مایع در ریه‌ها می‌باشد. استنشاق این گاز سمی در سطوح بسیار بالاتر می‌تواند منجر به مرگ نیز بشود.
این کارشناس مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم ادامه داد: به منظور محافظت از خود و خانواده از خطرات و مسمومیت‌های ناشی از شوینده‌ها، افراد می‌بایست پیش از استفاده از این مواد، ضمن توجه به هشدارها و دستورالعمل درج شده بر روی بسته‌بندی آنها، با باز نمودن پنجره‌ها و روشن نمودن فن، از وجود تهویه مناسب در محیطی که در حال تمیزکردن آن هستند، اطمینان حاصل نموده و در زمان استفاده از این شوینده‌ها از ماسک، دستکش، پیراهن آستین بلند، شلوار بلند و دمپایی جلوبسته استفاده نمایند و در نهایت آنها را در مکانی امن و مرتفع به دور از دید و دسترس کودکان قرار دهند. این داروساز همچنین به مبتلايان به بيماري آسم و آلرژي و نيز كساني كه ريه هاي حساسي دارند هشدار داد که هرگز نبايد از شوینده‌هایی مانند وايتكس، جوهر نمک و یا هر شوینده محرک ديگر براي شست و شو استفاده نمایند.
راهکارهای این دکتر داروساز در صورت تماس این مواد با پوست یا چشم، شست و شوی محل به مدت 20 دقیقه با مقادیر فراوان آب ولرم است. چنانچه مواد شوینده توسط فرد خورده شده باشد، نباید او را وادار به استفراغ نمود، همچنین در صورت بروز مسمومیت‌های تنفسی با شوینده‌ها فرد را باید فوراً از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل نمود. در تمامی این موارد می‌بایست فوراً با مرکز اورژانس 115 و یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم با شماره 1490 و یا 32331017 تماس حاصل نمایند.