به گزارش ایفدانا - Ifdanaبه نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه ایران : گرمازدگی به حالتی اطلاق می شودکه به علت قرار گرفتن طولانی مدت درمعرض گرمای شدید یا انجام فعالیت جسمی دردمای بالا، دمای بدن که درحالت طبیعی 37 درجه سانتیگراد یا 6/98 درجه فارنهایت می باشد به 40 درجه سانتی گراد یا 104 درجه فارنهایت و بالاتر برسد.
به گفته ی دکتر محمدی کارشناس واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران، گرمازدگی که اغلب در ماههای تابستان رخ می دهد میتواند از طیف خفیف تا شدید بروز کند وباعث جدی ترین آسیب ها به فرد شود. قرار گرفتن طولانی مدت در محیط های بسیار گرم و یا در معرض گرما بودن به واسطه شغل مانند کارگران ساختمانی، ورزشکاران در رشته های مختلف، پیاده روری در هوای گرم، کارکردن در کوره پزخانه ها و آتش نشانی میتواند منجر به گرمازدگی شود.
نوعی از گرمازدگی که " گرمازدگی کلاسیک یا nonexertional "نامیده میشود ناشی از قرار گرفتن در محیط گرم است که اغلب در افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری مزمن رخ میدهد اما در نوع " گرمازدگی exertional " افزایش دمای بدن، در اثر فعالیت شدید فیزیکی در هوای گرم رخ میدهد.
دکتر محمدی به علائم گرمازدگی اشاره کرد و گفت: درگرمازدگی تشخیص مبتنی بر علائم می باشد. در نوع خفیف گرمازدگیحتی توسط پزشک ممکن است تشخیص داده نشود در حالیکه در نوع شدید میتواند به بستری شدن و حتی در صورت عدم انجام به موقع اقدامات درمانی منجر به مرگ فرد گرمازده شود.
در گرمازدگی نوع خفیف، بدن به شدت عرق کرده حجم خون کاهش می یابد و منجر به تعریق شدید، سردرد، سر گیجه، ضعف، تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب و کاهش فشارخون میگردد ، پوست مرطوب ، سرد و رنگ پریده شده و دمای بدن به 38 تا 39 درجه سلسیوس افزایش می یابد. رنگ ادرار نیز از بهترین شاخص های گرمازدگی به شمار میرود و رنگ زرد تیره نشانه دهیدراته شدن بدن می باشد.
نوع شدید گرمازدگی ، بسیار خطرناک بوده و خطر مرگ را در پی دارد. در این حالت دمای مرکزی بدن به بیش از 5/40 درجه سانتی گراد فراتر رفته، ارگانهای حیاتی بدن در معرض آسیب جدی قرار می گیرند و بایستی سریعاً دمای بدن فرد را کاهش داد .آسیب های جدی در نوع شدید، شامل اثرات سوء بر سیستم عصبی مرکزی و صدمات مغزی ، آسیب به کلیه ها و قلب و تخریب عضلات است .
دمای بالای بدن، 40 درجه سانتی گراد (یا 140 درجه فارنهایت) و یا بالاتر از آن از که با اندازه گیری دمای رکتوم، به دست می آید از علائم اصلی گرمازدگی است. وضعیت ذهنی یا تغییر در رفتار، سردرگمی و کلافگی، آشفتگی، بی حوصلگی ، تحریک پذیری، هذیان، تشنج و کما میتواند از نشانه های گرمازدگی باشد. تغییر در تعریق ناشی از گرما، پوست را گرم و خشک می کند و در تمرینات ورزشی شدید ممکن است احساس خشکی یا کمی رطوبت در پوست لمس شود. تهوع، استفراغ ، و احساس ناراحتی در معده و قرمزی پوست، نیزاز علائم دیگر گرمازدگی است. تنفس در حین سریع و تند بودن ، کم عمق می شود وضربان قلب افزایش یافته و تقویت می گردد تا بدن را خنک نماید.
کارشناس واحد تحقیق و توسعه در خصوص فاکتورها وعوامل موثر برافزایش احتمال گرمازدگی افزود : سن و توانایی افراد در مقابله با گرمازدگی اهمیت به سزایی دارد. درخردسالان و افراد مسن بالای 65 سال مشکل هیدراته شدن دارند ، همچنین ماندن طولانی مدت در فضاهایی با کمبود تهویه، در آموزش های نظامی طولانی مدت در هوای گرم، ورزش شدید در هوای گرم، مسابقات فوتبال و پیاده روی های طولانی در گرما ، مصرف داروهایی مانند داروهای گشادکننده عروق، بتابلوکرها( تنظیم کننده های فشارخون) داروهای مدر، داروهای ضدافسردگی و داروهای آنتی سایکوتیک از عوامل تشدید کننده گرمازدگی می باشند.
اقدامات درمانی: اگر فکر می کنید فردی دچار گرمازدگی شده ، بایستی بلافاصله اقدامات درمانی و حمایتی را شروع نمایید و تیم پزشکی را آگاه نمایید . سریع فرد را به سایه و دور از گرما، به جای خنک منتقل نمایید و در وضعیت خوابیده قرار دهید ، لباسهای اضافی او را خارج نمایید و با هر وسیله ای که در اختیار دارید :اسپری آب ، شلنگ آب و یا اسفنج با آب سرد فرد گرمازده را خنک کنید . حتی الامکان از فن و تهویه استفاده نمایید. میتوانید با قراردادن تکه های یخ و یا با حوله سرد و مرطوب، سر و گردن، زیر بغل و کشاله ران را خنک کنید.
وی در ادامه عنوان کرد : جهت پیشگیری از گرمازدگی، لباسهای سبک، راحت و رنگ روشن توصیه میشود. از پوشیدن لباسهای اضافه که مانع از عرق کردن و خنک شدن میشود اجتناب نمایید .همچنین از نوشیدن الکل و کافئین که میتواند توانایی بدن را برای تنظیم حرارت بدن تحت تاثیر قرار دهد پرهیز کنید. قبل از اینکه احساس تشنگی کنید آب بنوشید .مایعات خنک به همراه داشته باشد و در فواصل زمانی معین در حین فعالیت ورزشی استراحت نمایید. از وسایل حفاظتی مانند چتر، کلاه و عینک آفتاب استفاده کنید . استفاده از کرم های ضدآفتاب را فراموش نکنید و جهت انجام فعالیت های خارج از منزل برنامه ریزی کنید وساعاتی از روز را انتخاب کنید که شدت گرما کمترین میزان باشد.
