به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سول های بنیادی، کشاو سینگ و همکارانش در یک مدل موش که در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام ساخته شده بود، با ایجاد یک جهش در عملکرد میتوکندری آن اختلال ایجاد کردند که بر اثر این جهش پوست موش چروکیده و موهای آن در عرض چند هفته ریزش پیدا می کند. با خاموش کردن ژنی که عامل این اختلال میتوکندریایی است پوست موش صاف شده و موهای ضخیم دوباره می روید.
نکته عجیب این جاست که تغییر بوجود آمده در هسته سلول باعث تغییر در عملکرد میتوکندری می شود، میتوکندری اندامک کوچکی است که به عنوان نیروگاه سلول شناخته می شود.
میتوکندری ۹۰ درصد از انرژی شیمیایی را به فرم مورد نیاز سلول در می آورد. در انسان کاهش عملکرد میتوکندری در حین پیری دیده می شود و اختلال در عملکرد میتوکندری می تواند وابسته به شرایط سنی فرد باشد. البته بیماری هایی همچون بیماری های قلبی عروقی، دیابت، اختلالات مغزی وابسته به سن و سرطان نیز می تواند با آسیب به ژنوم خود میتوکندری مرتبط باشند.
سینگ یکی از محققان این پروژه گفت: ما باید بتوانیم از این مدل موشی برای بررسی اثر داروها و بررسی تاثیر درمان بر عملکرد میتوکندری و درمان بیماری های پوست و مو وابسته به سن و سایر بیماری های مرتبط به میتوکندری، استفاده کنیم.
به گفته وی، مدل موشی به وسیله خوراندن آنتی بیوتیک دوکسی سیلین دچار جهش در میتوکندری می شود؛ پس از چهار هفته موهای موش خاکستری شده و موها نازک می شوند واز سوی دیگر حرکتشان کند شده و تغییرات ناشی از افزایش سن در آن ها دیده می شود.
وی ادامه داد: پس از هشت هفته پوست آن ها چروک خورده و موش های ماده چروک های بیشتری را در مقایسه با موش های نر نشان می دهند. همچنین تغییرات دیگری نیز در سایر اندام ها دیده می شوند.
سینگ خاطر نشان کرد: اگر این جهش خاموش شود عوارض ناشی از کهولت سن نیز از بین می رود؛ چروک شدن پوست شبیه به زمانی است که پیری بصورت داخلی (intrinsic aging) و خارجی (extrinsic aging) القا می شود. Intrinsic aging روند طبیعی پیری است اما extrinsic aging به معنی تاثیر عوامل خارجی که باعث بروز پیری مانند در معرض نور خورشید قرار گرفتن ویا سیگار کشیدن برای مدت طولانی می شوند، است.
وی افزود: توضیح دقیق تر این تغییرات در پوست به این صورت است، هنگامی که جهش القا می شود، تعداد سلول های پوست زیاد شده وضخامت لایه خارجی آن بصورت غیرطبیعی افزایش می یابد، فولیکول های مو عملکرد خود را از دست می دهند و باعث التهاب می شوند. این تغییرات ناشی از اثر عوامل خارجی و پیر شدن در انسان هستند.
این محقق ادامه داد: موشی که دچار آسیب ژنتیکی شده است نیز این تغییرات را نمایان می سازد. علاوه بر این، هنگامی که توازن میان آنزیم های متالوپروتئیناز ماتریکس و مهار کننده های آن بهم می خورد فیبرهای کلاژن کاهش یافته و باعث چروکیدگی پوست می شود. تعداد میتوکندری در مدل موش که دچار جهش شده اند کاهش می یابد بنابر این بیان ژن های مربوط به میتوکندری کاهش می یابند و کمپلکس های مربوط به مسیر اکسیداتیو نیز کاهش می یابند. بازگرداندن این جهش ها باعث از سرگیری عملکرد میتوکندری می شود. در نتیجه مو و پوست تغییر یافته به حالت اولیه باز می گردد.
وی عنوان کرد: تغییرات اپی ژنتیک که هم در میتوکندری و هم در هسته وجود دارند نقش مهمی در حفظ ظاهر پوست و مو طی روند پیری دارند. مطالعات بیشتری لازم است تا بتوان تایید کرد تغییراتی که در میتوکندری بوجود می آید باعث تغییر سایر اندام ها در طی روند پیری نیز می شود و با بازگرداندن میتوکندری به فرم اولیه می توان از بروز این اتفاقات کاست.
