چقدر «زخم پای» دیابتی را می شناسید/علل بروز و راه های پیشگیری
تاریخ انتشار : 10:05:41 1398/09/02
مدیر عامل انجمن دیابت ایران در خصوص زخم پای دیابتی و عوامل موثر در بروز آن، گفت: خشکی پوست ناشی از قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت یکی از عوامل مهم بروز این زخم است.
زخم پای دیابتی یکی از عوارض قابل توجه دیابت و نتیجه دیابت کنترل نشده است که تشکیل شده از درهم شکستن بافت های پوست و در معرض قرار گرفتن لایه های زیرین پوست است. زخم پای دیابتی می تواند در زیر انگشتان بزرگ پا و برآمدگی های آن به وجود آید و در مواردی می تواند بر روی استخوان ها نیز تاثیر گذارد.
علت بروز زخم پای دیابتی
دیابت با چند مکانیسم موجب زخم پای دیابتی می شود. معمولا علت اصلی ایجاد زخم فقدان حس درد در زمینه نوروپاتی است، همچنین به دلیل مشکلات قند خون بالا در افراد دیابتی سطح پوست پا با خشکی و شکنندگی همراه است و به همین دلیل استعداد ترک برداشتن پوست افزایش می یابد، از طرف دیگر به دلیل اختلال سیستم ایمنی بدن ساز و کار مقابله با میکروب ها در افراد دیابتی اختلال دارد و زخم این افراد در معرض عفونی شدن قرار دارد و به دلیل درگیری عروق، خون رسانی به بافت های آسیب دیده مختل شده و همین امر ترمیم بافت را با اختلال مواجهه خواهد ساخت.
به طور کلی همه افراد دارای دیابت می توانند دچار زخم و درد پا شوند اما مراقبت کردن از پاها می تواند به جلوگیری از بروز آنها کمک کند؛ درمان زخم پای دیابتی و درد ناشی از آن بسته به نوع زخم متفاوت است، بنابراین تشخیص صحیص و درمان زخم پای دیابتی فقط توسط پزشک امکان پذیر است.
قند خون بالا عامل بروز زخم دیابتی
امیر کامران نیکوسخن مدیرعامل انجمن دیابت ایران در خصوص بروز زخم پای دیابتی ، به خبرنگار مهر، گفت: زخم دیابتی عموما در افراد دیابتی با میزان قند خون بالایی که به مدت طولانی به شکل کنترل نشده ای بالا است، بروز می کند زخم دیابتی حاصل یک اختلال نوروپاتی است به این منظور که فرد مبتلا به زخم دیابتی حس درد، فشار ،گرما و سرما در پاها را از دست می دهد بدین ترتیب پا مستعد آسیب می شود.
وی افزود: افراد مبتلا به زخم پای دیابتی در زمستان و تابستان با سرما و گرمای هوا با مشکلاتی از جمله تنگی عروق پا که وظیفه خون رسانی به اندام ها را دارند روبه رو هستند و بدین ترتیب زخم این افراد ترمیم نمی شود.
مصرف سیگار عامل تشدید زخم دیابتی
مدیر عامل انجمن دیابت ایران، با اشاره به اینکه قند خون بالا منجر به ایجاد عفونت درافراد مبتلا به این زخم می شود، گفت: در افراد مبتلا به دیابت قند خون بالا و اختلالات حسی منجر به مشکلات عروقی می شود که این مسئله باعث به وجود آمدن عفونت می گردد.
وی با اشاره به این نکته که همه افراد دیابتی دچار زخم پا دیابتی نمی شوند، گفت: کنترل قند خون، فشار خون و چربی خون می تواند از بروز زخم پا دیابتی جلوگیری کرده؛ همچنین افراد مبتلا به دیابت که اقدام به مصرف سیگار می کنند باید بدانند که بیش از بقیه افراد در معرض ابتلا به این زخم هستند چرا که سیگارکشیدن زخم پا دیابتی را تشدید می کند.
راه های تشخیص زخم پای دیابتی
نیکوسخن، برای تشخیص زخم پای دیابتی به ارائه راهکار هایی پرداخت و گفت: افراد مبتلا به دیابت به طور مستمر باید مراقب پاهای خود باشند. اختلالات عصبی و عروقی در این افراد باید توسط پزشک مورد نظر بررسی شود تا قبل از بروز زخم پا دیابتی بتوان این بیماری را تشخیص داد.
وی در ادامه اظهار داشت: افراد دیابتی که حس پاهایشان ضعیف شده است باید به طور مرتب پاهای خود را بررسی کنند و اگر به لحاظ جسمانی قادر به این کار نیستند با کمک افراد دیگری اقدام به انجام این کار کرده تا در صورت مشاهده هر گونه علائمی مانند قرمزی، تورم، زخم، پینه لای انگشتان پا به سرعت به پزشک خود اطلاع دهند.
مدیر عامل انجمن دیابت ایران، با اشاره به اینکه افراد دیابتی باید با دقت تک تک انگشتان پا را بررسی کنند تا دچار قارچ نشوند، بیان کرد: ناخن ها در افراد دیابتی باید به صورت عرضی به شکلی که داخل گوشت پا فرو نرود گرفته شوند همچنین افراد دیابتی باید مدام به شستشوی پاها بپردازند.
وی همچنین اظهار داشت: عدم استفاده از جوراب های تنگ و استفاده از کفش های مناسب با پنجه پهن و پاشنه حدود سه سانت، همچنین به دلیل خشکی پوست در افراد مبتلا به دیابت چرب کردن انگشتان پا به وسیله وازلین طبی می تواند در عدم بروز زخم پا دیابتی موثر باشد، البته این افراد همواره به این نکته که نباید لای انگشتان به سبب بروز قارچ چرب شود توجه کنند. گفتنی است؛ افرادی که دچار اختلالات پاهستند از کشیدن سیگار جلوگیری کنند.
اهمیت آموزش در پیشگیری از بروز زخم دیابتی
نیکوسخن در آخر در خصوص اهمیت آموزش های مراقبتی به افراد دیابتی، اظهار داشت: آموزش برای افراد دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال طبق مطالعات بررسی شده ای مشخص شده است که کشورهایی که با قطع عضو به دلیل زخم پا دیابتی مواجهه بودند پس از آموزش مناسب جهت مراقبت موارد قطع عضو به میزان قابل توجهی پایین آمده است. کنترل قند خون، فشار و چربی خون توسط افراد مبتلا به دیابت و بررسی پاها از نظر حسی و عروقی توسط پزشک در کنار آموزش می تواند به میزان قابل توجهی بروز زخم پای دیابتی را کاهش دهد.
